Okręgowa Izba Lekarska w Gdańsku w dniach 24-26 października gościła uczestników IV Ogólnopolskiej Konferencji Historycznej. Wydarzenie odbyło się w nowo otwartym ośrodku szkoleniowo-naukowym OIL.
Na konferencję, która przebiegała pod hasłem Od Collegium Medicum do izb lekarskich. Lekarze i ich organizacje zawodowe na przestrzeni wieków, uczestników zaprosili: prezes Naczelnej Rady Lekarskiej dr Łukasz Jankowski, gospodarz spotkania – prezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku lek. dent. Dariusz Kutella i rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Michał Markuszewski. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele komisji i ośrodków historycznych okręgowych izb lekarskich z całego kraju, a także historycy i członkowie społeczności GUMed. Ci ostatni podczas pierwszej sesji, poświęconej w całości jubileuszowi 80-lecia powołania Uczelni, mieli szczególnie dużo powodów do dumy, a nawet wzruszeń.
Sesję otworzył wykład dr. hab. Adama Szarszewskiego, kierownika Zakładu Historii i Filozofii Nauk Medycznych GUMed, na temat gdańskich tradycji kształcenia medyków oraz początków samorządności lekarskiej w naszym mieście. Zapewne wielu zaskoczył fakt, że pierwsza pisemna wzmianka o lekarzu w grodzie nad Motławą – Johannesie Medicusie – pochodzi z księgi podatkowej z 1354 r., a także informacja, że dawniej oddzielano zawody lekarza i chirurga, którym bywał zazwyczaj mistrz brzytwy – golibroda. Opowieść prelegenta prowadziła słuchaczy przez europejskie dwory królewskie i siedziby władz, w których na przestrzeni wieków medycy z Gdańska dbali o zdrowie wielu znamienitych osobistości. Wykład naszpikowany był ciekawostkami – dr hab. A. Szarszewski zaprezentował np. obszerną listę lekarzy z XVI i XVII w., na której znaleźli się absolwenci Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Goście z izb lekarskich z kraju z uśmiechami odkrywali podobieństwa między współczesnymi problemami swoich organizacji a tymi, z którymi borykali się przedstawiciele gdańskiego stowarzyszenia lekarzy w XIX w. Ton narracji zmienił się, gdy przyszło do opowieści o trudnym okresie lat 30. XX w. Wówczas to w Wolnym Mieście Gdańsku powołano Państwową Akademię Medycyny Praktycznej, a władzę w mieście sprawował gauleiter Gdańska i Prus Zachodnich Albert Forster, wyznaczony na tę funkcję przez Adolfa Hitlera. Dopiero w kuluarach goście dowiedzieli się, że znajdują się zaledwie kilka kroków od willi, w której mieszkał Forster.
Kolejny wykład wygłosiła dr Seweryna Konieczna, także reprezentująca Zakład Historii i Filozofii Nauk Medycznych (ale też neurolożka), która rozpoczęła go informacją, że w 1945 r. Ministerstwo Zdrowia przekazało na uruchomienie Akademii Lekarskiej w Gdańsku niebotyczną dotację stanowiącą aż 70% budżetu państwa przeznaczonego na służbę zdrowia. Swój udział w tym gigantycznym przedsięwzięciu miał prof. Edward Grzegorzewski – pierwszy rektor ALG, który otwierał przygotowana przez prelegentkę Galerię ludzi Akademii Medycznej w Gdańsku. Wśród wybitnych postaci, które swoim dorobkiem i postawą umacniały fundamenty naszej Uczelni, znaleźli się także m.in. profesorowie: Michał Reicher, Tadeusz Pawlas, Włodzimierz Mozołowski (w okresie międzywojennym dowódca ochrony osobistej marszałka Józefa Piłsudskiego), Stanisław Hiller, Kornel Michejda, Stanisław Wszelaki, Tadeusz Bilikiewicz, Adam Bilikiewicz, Zofia Majewska, Jakub Penson, Barbara Krupa-Wojciechowska, Tadeusz Kielanowski, Wacław Strażewicz i Henryk Ellert. Na sali dało się słyszeć głosy uczestników konferencji, którzy przyznawali się do znajomości, spotkań, a nawet koligacji z przedstawionymi postaciami. Na zakończenie dr Konieczna zaprezentowała dorobek Zakładu Historii i Filozofii Nauk Medycznych w postaci 17 tomów serii Ludzie Akademii Medycznej w Gdańsku, w których zebrano ok. 150 biogramów współtwórców akademickiego dziedzictwa GUMed.
Sesję poświęconą historii naszej Uczelni dopełniło wystąpienie rektora GUMed prof. Michała Markuszewskiego, pt. Dziedzictwo i tradycja uniwersytecka w kształtowaniu nowoczesnej Uczelni Badawczej, przygotowane we współpracy z dr. Markiem Bukowskim z Muzeum GUMed. Rektor na wstępie przytoczył zapisy Statutu GUMed, który już w pierwszym zdaniu odwołuje się do tradycji Atheneum Gedanense oraz Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Rektor wyraził uznanie dla pierwszych kadr Uczelni i studentów, którzy na swoje barki wzięli zorganizowanie nauczania oraz odgruzowanie, odbudowanie i przystosowanie do tych celów zniszczonej wojną infrastruktury. Prof. Markuszewski podkreślał znaczący wkład w rozwój Uczelni wielu osób i fakt, że dzisiejsza pozycja i prestiż Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego są także efektem ich pracy. Uczestnicy konferencji otrzymali też zwięzłe podsumowanie najnowszych osiągnięć Uczelni, takich jak: uczestnictwo w programie IDUB oraz sojuszu Uniwersytetów Europejskich ACE2-EU, współtworzenie Związku Uczelni im. Daniela Fahrenheita, powołanie Centrum Wsparcia Badań Klinicznych, Pomorskiego Centrum Medycyny Cyfrowej, jedynego w Polsce międzyuczelnianego wydziału (MWB UG i GUMed), a także prowadzenie czterech podmiotów leczniczych – Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, posiadającego najnowocześniejszą infrastrukturę szpitalną w Polsce, Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Centrum Medycyny Rodzinnej oraz Uniwersyteckiego Centrum Stomatologicznego.
Pierwszy dzień konferencji był też okazją do zapoznania się z nową siedzibą ośrodka szkoleniowo-naukowego OIL w Gdańsku. Imponujące wrażenie na uczestnikach zrobiły funkcjonalność minimalistycznych wnętrz, nowoczesne rozwiązania techniczne, patio oraz wygodne, przytulne pokoje dla uczestników organizowanych szkoleń.
Drugi dzień poświęcony był natomiast ogólnopolskiej historii medycyny i medyków, choć w wystąpieniach osób z całej Polski nie zabrakło wątków gdańskich. Dr Jan Zygmunt Trusewicz przedstawił postać Jana Janowicza – współpracownika Kornela Michejdy, doktorzy Zbigniew i Krzysztof Kopocińscy przybliżyli dokonania Ignacego Abramowicza, a dr hab. Halina Ey-Chmielewska opowiedziała o Irenie Konopackiej-Semadeni. Osobną część konferencji poświęcono postaciom związanym z Okręgową Izbą Lekarską w Gdańsku.
W niedzielę 26 października dla chętnych uczestników zorganizowano zwiedzanie gdańskiego Śródmieścia.
Spotkanie zostało zorganizowane przez komitet organizacyjny w składzie: lek. dent. Dariusz Kutella, dr Piotr Paluchowski, lek. Marcin Nowiński, mgr Paulina Siedlecka, mgr Katarzyna Samborska i mgr Paweł Wiśniewski. Patronat honorowy nad konferencją objął marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, a także prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
Następna edycja konferencji odbędzie się w Łodzi.
Małgorzata Omilian-Mucharska
Redaktorka naczelna Gazety GUMed
Dr Piotr Paluchowski
Zakład Historii i Filozofii Nauk Medycznych
fot. Paweł Wiśniewski / OIL
Krzysztof Czarnecki / GUMed
