Wynalazek badaczy GUMed z patentem
16.11.2022
Amerykański urząd patentowy (US Patent and Trademark Office, USPTO) wydał decyzję o przyznaniu ochrony patentowej na wynalazek naukowców z Zakładu Biologii Komórki i Immunologii GUMed: dr Aleksandry Urban, dr Anny Felberg-Miętki oraz dr. hab. Marcina Okroja, prof. uczelni. Patent zatytułowany Factor B and C2 protein point mutants, a method for enhancing anti-cancer antibodies, the pharmaceutical composition and the use of mutants dotyczy zaprojektowanych in-silico i wyprodukowanych w warunkach laboratoryjnych hiperaktywnych wariantów białek układu dopełniacza, które po dodaniu do ludzkiej surowicy znacząco podnoszą aktywność immunoterapeutyków stosowanych do leczenia m.in. chłoniaków i białaczek B-limfocytarnych.
– Inspiracją do stworzenia wynalazku była identyfikacja patogennych mutacji w genach ścieżki alternatywnej układu dopełniacza u chorych z dolegliwościami nefrologicznymi – wyjaśnia prof. Marcin Okrój. – Ścieżka alternatywna dopełniacza jest u człowieka stale aktywna na niskim poziomie i stanowi jedną z pierwszych linii obrony organizmu przed patogenami. Jednocześnie wymaga ona stałej kontroli poprzez sieć inhibitorów, a ewentualne zakłócenie tego procesu z powodu mutacji skutkujących powstaniem hiperaktywnych komponentów układu powoduje uszkodzenie własnych komórek i struktur organizmu.
od lewej: dr Aleksandra Urban, dr Anna Felberg-Miętka, dr hab. Marcin Okrój, prof. uczelni
Zespół naukowców zaprojektował i wprowadził analogiczne mutacje do komponenty C2 ścieżki klasycznej układu dopełniacza.
– Ścieżka klasyczna jest aktywowana poprzez związanie przeciwciał do błony komórki docelowej i w tym przypadku możliwe jest skoordynowanie ataku przeciwciał antynowotworowych z suplementacją hiperaktywnymi wariantami C2 – tłumaczy prof. Okrój. – Jednym z mechanizmów ochrony komórek nowotworowych przed immunoterapeutykami i działaniem aktywowanego przez nie układu dopełniacza jest wysoki poziom ekspresji inhibitorów dopełniacza na powierzchni. Mechanizm ten uważany jest za jeden z czynników ograniczających skuteczność przeciwciał antynowotworowych. W tym kontekście modyfikowane białka C2 są w stanie przezwyciężyć potencjał ochrony komórek rakowych.
Działanie hiperaktywnych białek C2 zostało szczegółowo opisane w wydanej niedawno publikacji w czasopiśmie Cancers, a cały cykl badań obejmujący odkrycie rzadkich wariantów białek dopełniacza występujących u pacjentów oraz opracowanie metodyki badawczej do ich analizy funkcjonalnej znalazł uznanie Ministra Zdrowia, który w 2020 r. przyznał badaczom nagrodę zespołową za działalność naukową.
W najbliższym czasie zespół wraz z Centrum Transferu Technologii GUMed podejmie próby znalezienia partnera branżowego zainteresowanego pracami wdrożeniowymi i wspólnym aplikowaniem o środki na ten cel w konkursach takich jak wspólna inicjatywa NCN i NCBR Tango.
fot. archiwum prywatne