Priorytetowe Obszary Badawcze

PRIORYTETOWE_OBSZARY_BADAWCZE_GDAŃSKIEGO_UNIWERSYTETU_MEDYCZNEGO.png

Badania prowadzone w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym mieszczą się w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, w dyscyplinach:
- nauki medyczne;
- nauki farmaceutyczne;
- nauki o zdrowiu.

Aktywność naukowa jest zróżnicowana w poszczególnych dyscyplinach i obszarach badawczych.

W dorobku badaczy GUMed dominują badania z zakresu nauk medycznych, co wynika m.in. ze struktury zatrudnienia w Uczelni. Należy podkreślić, że badania prowadzone w tej dyscyplinie są znacznie częściej cytowane od badań prowadzonych w dwóch pozostałych dyscyplinach. Wybór priorytetowych obszarów badawczych wymaga jednak pogłębionej analizy na poziomie subdyscyplin i obszarów badań. W tym celu przeprowadzono analizę przy wykorzystaniu bazy SCOPUS.

Dominującym obszarem, w którym publikowali (globalnie 5265 publikacji w latach 2012-2018 w GUMed) badacze, jest Medicine, który stanowi ponad 45% wszystkich publikacji Uczelni. Drugim istotnym obszarem jest Biochemistry, Genetics and Molecular Biology z udziałem w ogóle publikacji na poziomie ok. 20%. Kolejne obszary stanowią niewielki odsetek publikacji. Jest to m.in. Chemistry (7%), Pharmacology, Toxicology and Pharmaceutics (6%), Agricultural and Biological Sciences (4%), Immunology and Microbiology (4%). Pozostałe obszary stanowią ok. 14% publikacji.

Udział liczby publikacji w poszczególnych obszarach nauki. Źródło: Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”, Biuro Rankingów i Analiz, „Analiza potencjału naukowo-badawczego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz benchmark krajowy i międzynarodowy Uczelni”, (05.2019).

Najlepsze wyniki naukowe osiąga Uczelnia w dwóch obszarach: medycynie oraz biochemii, genetyce i biologii molekularnej (obszar łączący nauki medyczne i przyrodnicze). Należy jednak zaznaczyć, że medycyna jako obszar badawczy (globalnie 2369 publikacji w latach 2012-2018 w GUMed) ma bardzo szeroki zakres i wymaga dokładniejszej analizy.

Spośród dyscyplin z obszaru Medicine nie należy rozpatrywać General Medicine, która jest mocno interdyscyplinarna i gromadzi publikacje z bardzo różnorodnych obszarów medycyny. Warto jednak zauważyć najmocniej reprezentowane obszary: Cardiology and Cardiovascular Medicine, Oncology, Surgery i Internal Medicine, które łącznie stanowiły 30% publikacji z obszaru Medicine.

Główne obszary badawcze w ramach Medicine w latach 2012-2018. Źródło: Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”, Biuro Rankingów i Analiz, „Analiza potencjału naukowo-badawczego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz benchmark krajowy i międzynarodowy Uczelni”, (05.2019).

Onkologia koordynatorzy	Kardiologia i medycyna sercowo-naczyniowa koordynatorzy	Biochemia, genetyka i biologia molekularna koordynatorzy
I. Precision oncology prof. Anna Żaczek dr Michał Bieńkowski dr hab. Marcin Skrzypski	I. Epidemiology and registries prof. Tomasz Zdrojewski dr Matylda Hennig	I. Studies on metabolic, therapy and toxicity with mass spectrometry, electron paramagnetic resonance and NMR analysis prof. Lidia Wolska prof. Ewa Słomińska
II. Tumour microenvironment, microbiome and immunooncology prof. Natalia Marek-Trzonkowska dr Karolina Kaźmierczak-Siedlecka	II. Cardiovascular regulation in health and disease prof. Krzysztof Narkiewicz prof. Paweł Winklewski	II. Nucleic Acids Sequencing in analysis of somatic and inherited mutations prof. Arkadiusz Piotrowski prof. Bartosz Wasąg dr Anna Janaszak-Jasiecka
III. Early drug development and mechanisms of drug resistance prof. Rafał Dziadziuszko prof. Jan Maciej Zaucha	III. Cardiovascular imaging and three-dimensional printing prof. Marcin Fijalkowski dr Karolina Dorniak	III. Gene expression pattern analysis dr hab. Tomasz Śledziński, prof. uczelni dr hab. Monika Sakowicz-Burkiewicz, prof. uczelni
IV. Artificial intelligence (AI) and big data dr Anna Supernat dr Maciej Bobowicz dr Beata Graff dr hab. Beata Schlichtholz	IV. Heart failure and transplantation dr Michał Bohdan dr hab. Piotr Siondalski	IV. Imaging of cell pattern and cellular processes prof. Michał Żmijewski prof. Piotr Trzonkowski dr Natalia Filipowicz
V. Cancer imaging dr Karolina Markiet dr Grzegorz Romanowicz	V. Microcirculation and atherosclerosis prof. Marcin Hellmann dr hab. Barbara Kutryb-Zając	V. In vivo studies on mechanism of disease and therapy dr Paulina Mierzejewska dr Marta Tomczyk dr hab. Patrycja Koszałka lek. wet. Grażyna Peszyńska-Sularz
VI. Organ toxicity of cancer treatment prof. Renata Zaucha prof. Ewa Lewicka	VI. Heart rhythm and sudden cardiac death prof. Ludmiła Daniłowicz-Szymanowicz dr hab. Maciej Kempa	VI. Biobank based basic studies on human pathology dr Elżbieta Stankiewicz dr Natalia Filipowicz
VII. Physical and clinical aspects of radiotherapy dr hab. Andrzej Badzio dr inż. Joanna Kamińska dr Bartłomiej Tomasik	VII. Cardionephrology dr hab. Zbigniew Heleniak dr Ilona Zagożdżon	VII. Metabolic dynamics and oxidative stress pattern analysis dr hab. Magdalena Górska-Ponikowska, prof. uczelni dr hab. Agnieszka Jankowska-Kulawy
VIII. Optimization of cancer management prof. Jacek Jassem prof. Ewa Bień	VIII. Sleep medicine dr hab. Jacek Wolf dr Karol Grabowski	VIII. Flow cytometry for analysis of cellular pattern and function of the immune system prof. Jacek Witkowski prof. Ewa Bryl
IX. Cancer prevention and early detection dr hab. Michał Sobjanek dr hab. Bogusław Mikaszewski dr hab. Łukasz Balwicki, prof. uczelni	IX. Neurovascular and stroke medicine prof. Bartosz Karaszewski dr hab. Arkadiusz Szarmach	IX. Technological developments for bioanalysis and therapy including cell based, 3D and artificial engineered models prof. Michał Pikuła prof. Iwona Inkielewicz-Stępniak dr hab. Rafał Sądej, prof. uczelni
X. Integrated and palliative care, quality of life, survivorship prof. Monika Lichodziejewska-Niemierko dr Milena Lachowicz dr Joanna Kufel-Grabowska	X. Clinical trials and innovation prof. Miłosz J. Jaguszewski prof. Paul Grundeman	X. Molecular and biochemical methods for study mechanisms of civilization diseases prof. Katarzyna Zorena dr hab. Barbara Kutryb-Zając dr hab. Grażyna Lietzau

POB 1 | Onkologia

Nowotwory złośliwe należą do najpoważniejszych zagrożeń dla życia Polaków. Bezwzględna liczba nowotworów złośliwych w kraju w ostatnim 40-leciu rosła. Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce będzie nadal wzrastała, czego przyczyną jest zarówno proces starzenia się populacji, jak i wzrost narażenia na czynniki ryzyka związane ze stylem życia (otyłość, niska aktywność fizyczna, palenie tytoniu, nadmierna konsumpcja alkoholu).

Choroby nowotworowe odpowiadają za około ¼ przedwczesnych zgonów w Europie i w Polsce, a udział tej grupy chorób w obniżaniu poziomu zdrowia ma tendencję rosnącą. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w Polsce rejestruje się rocznie ponad 150 tys. nowych zachorowań na nowotwory złośliwe oraz ponad 90 tys. nowych zgonów z tego powodu. Nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę zgonów w Polsce.

Nie ulega wątpliwości, że nowotwory złośliwe są poważnym zagrożeniem dla polskiego społeczeństwa, stwarzają problemy zarówno na poziomie jednostki, jak i państwa i w przyszłości będą narastać. Prognozy Krajowego Rejestru Nowotworów na najbliższe lata pokazują, że liczby zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w Polsce będą wzrastać, stając się zarówno u kobiet, jak i mężczyzn pierwszą przyczyną zgonów przed 65. rokiem życia, wyprzedzając nawet zgony z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego.

O znaczeniu problemu świadczy stworzenie Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, który przewidziany jest na lata 2016-2024. Kontrola chorób nowotworowych oraz badania nad nowymi metodami prewencji, diagnozowania i leczenia chorób nowotworowych pozostają również w zainteresowaniu WHO.

Obszary i zespoły badawcze zaangażowane w POB 1 | Onkologia

POB 2 | Kardiologia i medycyna sercowo-naczyniowa

Choroby układu krążenia są od lat główną przyczyną zgonów ludności Polski. O ile w 1960 roku były one odpowiedzialne za mniej niż jedną czwartą (23,4%) wszystkich zgonów, to w 2014 roku były przyczyną prawie połowy zgonów (45,1%). Odsetek zgonów jest w Polsce istotnie większy od przeciętnego dla krajów UE28 (38,1%).

Poziom umieralności z powodu chorób układu krążenia ma kluczowe znaczenie dla długości życia mieszkańców Polski. To, że przeciętna długość życia mężczyzn jest obecnie o prawie 8 lat większa niż w roku 1991, a kobiet o 6,5 roku, trzeba w decydującym stopniu przypisać poprawie stanu zdrowia i spadkowi umieralności właśnie z powodu chorób układu krążenia. Tym niemniej, należy podkreślić, iż pomimo wzrostu przeciętnej długości życia – mieszkańcy Polski żyją nadal znacznie krócej niż mieszkańcy krajów UE15. Fakt ten wynika przede wszystkim z wciąż wysokiego zagrożenia życia spowodowanego chorobami układu krążenia.

Zapewnienie nie tylko bardziej skutecznego leczenia, efektywnej diagnostyki i prewencji ale także poprawa jakości życia chorych, osób po zakończonym leczeniu i ich rodzin są ważnymi potrzebami społecznymi. O znaczeniu problemu świadczy stworzenie Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLKARD na lata 2017-2020.

Obszary i zespoły badawcze zaangażowane w POB 2 | Kardiologia

POB 3 | Biochemia, genetyka i biologia molekularna

Dotychczas rozwój genetyki w znacznym stopniu dotyczył rzadkich i nieuleczalnych chorób genetycznych. Ostatnie odkrycia często mają znaczenie dla szerszych grup pacjentów, a nawet całej populacji. Badania ludzkiego genomu umożliwiają poznanie wpływu czynników genetycznych na szereg chorób. Należy podkreślić, że potencjał rozwoju badań w genetyce jest bardzo duży – wciąż nie wiemy, do czego i w jaki sposób służy większość z genów.

Ocena zapotrzebowania społecznego na badania z zakresu biochemii, genetyki i biologii molekularnej musi uwzględniać komplementarny charakter tych badań wobec innych obszarów medycznych. Szczególnie silne relacje istnieją z obszarami onkologii i kardiologii i medycyny sercowo-naczyniowej, które mogą korzystać z badań dotyczących np. molekularnych i biochemicznych mechanizmów przebiegów szlaków komórkowych, identyfikacji wariantów genetycznych odpowiedzialnych za inicjację i progresję guzów oraz poznania biochemicznych podstaw zaburzeń metabolicznych. Przykładem silnego powiązania tych obszarów są badania GUMed realizowane w ramach “Międzynarodowej Agendy Badawczej”, w których analizowane są anomalia genetyczne jako czynniki ryzyka nowotworów [„Mutations acquired during lifetime that lead to increased risk for human disease, with focus on cancer” (akronim 3P-MedicineLab – Preventive, Personalized, Precision); liderzy: Prof. Jan Dumański (Wydział Immunologii, Genetyki i Patologii Uniwersytetu w Uppsali) i Prof. Arkadiusz Piotrowski (Katedra i Zakład Biologii i Botaniki Farmaceutycznej GUMed)].

Obszary i zespoły badawcze zaangażowane w POB 3 | Biochemia

- Bardzo ważna dla prowadzonych badań jest realizacja innych celów szczegółowych projektu w ramach programu Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza, które ułatwią także synergię na linii nauka – biznes oraz zwiększą zainteresowanie inwestorów i podmiotów zagranicznych współpracą z naszą Uczelnią. Bliska współpraca z kluczowymi uczelniami Pomorza – Politechniką Gdańską i Uniwersytetem Gdańskim ułatwi działalność badawczą i pozwoli na stworzenie nowych mechanizmów rozwojowych i wdrożeniowych w kluczowych dla nas obszarach. Ponadto zwiększy to nasze szanse w konkurencji o miejsca w rankingach światowych na poziomach porównywalnych z pozycjami osiąganymi przez partnerów zagranicznych GUMed – uczelnie z Glasgow, Utrechtu czy Uppsali na arenie międzynarodowej w obszarze medycyny klinicznej. – mówi prof. Tomasz Bączek, pełnomocnik rektora ds. Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”.