Polskie Towarzystwo Genetyczne rozstrzygnęło konkurs o Nagrodę Oddziału Gdańskiego PTG na najlepszą pracę magisterską i licencjacką z zakresu genetyki w roku akademickim 2024/25. Wśród laureatów są studenci GUMed.
Za najlepszą pracę magisterską wyróżniono dwie osoby. Pierwsze miejsce ex aequo zajęły Roksana Dosz (za pracę Unique features of DNA polymerase P271 from bacteriophage vB_EfaS_271) z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed oraz Miriam Knefel (Analiza skuteczności i bezpieczeństwa zastosowania bakteriofaga vB_Sen-Miriam1 w zwalczaniu zakażeń wywoływanych przez bakterie z rodzaju Salmonella) z Wydziału Biologii UG.
Praca Roksany Dosz
Studentka GUMed pisała o bakteriofagach, czyli wirusach infekujących komórki bakteryjne i należących do najliczniejszych i najbardziej zróżnicowanych biologicznie jednostek na Ziemi. Uzyskane przez nią wyniki rzucają nowe światło na molekularne podstawy zdolności polimerazy DNA Efa do równoważenia szybkości i wierności replikacji. Zdolność ta może mieć kluczowe znaczenie dla efektywnego namnażania fagowego genomu nawet przy uszkodzonym DNA. Promotorem pracy Roksany Dosz był dr hab. Michał Szymański, prof. UG.
W kategorii prac licencjackich za najlepsze ex aequo wyróżniono Joannę Szmydtkę z Wydziału Biologii UG za pracę Analiza mutacji P209L w genie BAG3 w modelu komórkowym Miopatii Miofibrylarnej typu 6 oraz Kacpra Tomasika z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed za pracę Identyfikacja i charakterystyka bakterii środowiskowych naturalnie podatnych na tailocyny P2D1 produkowane przez bakterie Dickeya dadantii 3937.
Praca Kacpra Tomasika
Celem pracy było zrozumienie roli tailocyn w ekologii mikroorganizmów poprzez identyfikację i charakterystykę szczepów środowiskowych bakterii naturalnie podatnych na tailocyny P2D1. Tailocyny to ewolucyjnie konserwowane, powszechnie występujące, białkowe nanomaszyny o działaniu bakteriobójczym skierowanym najczęściej przeciwko blisko spokrewnionym szczepom obecnym w tej samej niszy ekologicznej. Tailocyny odgrywają ważną rolę w adaptacji i konkurencji produkujących je bakterii w międzygatunkowych i wewnątrzgatunkowych interakcjach. Uzyskane wyniki dostarczą istotnych informacji na temat zależnej od tailocyn interakcji bakterii z gatunku D. dadantii ze szczepami bakterii obecnymi w tym samym środowisku. Wiedza o międzygatunkowych interakcjach bakterii w środowisku jest ciągle niewystarczająca. Wiedza taka może przyczynić się w przyszłości do lepszego zrozumienia działania skomplikowanych ekosystemów mikrobiologicznych naturalnych i sztucznych, a także może znacząco poszerzyć podstawową wiedzę na temat wrażliwości bakterii na tailocyny w tym tailocyny P2D1. To z kolei będzie pomocne w opracowaniu nowych metod biotechnologicznych opartych o mechanizm działania tailocyn na bakterie. Promotorem pracy była prof. Aleksandra Królicka z Uniwersytetu Gdańskiego.
Specjalne wyróżnienie trafiło do Julii Słomczewskiej z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed za pracę Fuzja z domeną destabilizującą DHRF jako model do badania wpływu białka Nsp1 SARS-CoV-2 na szlak prezentacji antygenów.
Praca Julii Słomczewskiej
Jak możemy się dowiedzieć z wyróżnionej pracy drugi koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego – SARS-CoV-2 (ang. severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) wywołuje chorobę COVID-19, co skutkowało wprowadzeniem pandemii w latach 2019-2023. Spowodował on poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego i wpłynął negatywnie na ekonomię na całym świecie. Jednym z czynników wirusowych wpływających na mechanizmy odporności przeciw infekcji SARS-CoV-2 jest białko niestrukturalne 1 (Nsp1). Nsp1 jest białkiem hamującym globalnie translację mRNA gospodarza, chociaż specyficzność względem substratów jest wciąż w trakcie badań.
Projekt ten opiera się na hipotezie, że inhibicja translacji przez białko Nsp1 skutkuje zaburzeniem szlaku prezentacji antygenów. Z uwagi na wysoką cytotoksyczność białka, jego analiza jest utrudniona. W celu zbadania długoterminowego efektu białka Nsp1 na szlak prezentacji antygenów, opracowano system kontrolowanej ekspresji, która pozwala kontrolować ją na poziomie produkcji białek. Opiera się on na fuzji między Nsp1 a domeną destabilizującą (DD), pochodzącą z reduktazy dihydrofolianowej (DHFR) z bakterii E.coli. Białko fuzyjne DD-Nsp1 jest szybko degradowane, chyba że zostanie ustabilizowane za pomocą ligandu – trimetoprimu (TMP).
Przedstawiony system stanowi użyteczny model do badania długotrwałej ekspozycji komórek na wirusowe i niewirusowe białka cytotoksyczne. Pozwala to na uzyskanie cennych informacji dotyczących odpowiedzi immunologicznej gospodarza. Otrzymane wyniki mogą również przyczynić się do opracowania nowych leków przeciwwirusowych lub terapii, które będą bezpieczniejsze i skuteczniejsze. Otrzymane wyniki wskazujące na negatywna rolę białka wirusowego w utrzymaniu prawidłowej morfologii komórek poszerzają wiedzę na temat patogenezy SARS-CoV-2 i rozszerzają katalog procesów komórkowych, na które może wpływać Nsp1. Promotorką pracy była dr hab. Andrea Lipińska z Uniwersytetu Gdańskiego.
