Nowe oprogramowanie do analizy zachowania gryzoni

30.07.2025

Praktyczne szkolenie z zakresu analizy zachowania zwierząt laboratoryjnych z wykorzystaniem programu ANY-maze firmy Stoelting, będącego narzędziem wspomagającym automatyczną analizę danych behawioralnych w badaniach naukowych odbyło się w dniach 22-23 lipca w Zakładzie Anatomii i Neurobiologii GUMed. Inicjatorką wydarzenia była dr hab. Grażyna Lietzau, która wykorzystuje testy behawioralne do oceny funkcji poznawczych i pamięci w modelach doświadczalnych chorób metabolicznych.

Szkolenie poprowadzili przedstawiciele firmy Stoelting Europe z Dublina: Laura Booth i Khalil Rajab, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem w zakresie zaawansowanych metod analizy zachowania zwierząt laboratoryjnych. W szkoleniu wzięli udział pracownicy naukowi Zakładu Anatomii i Neurobiologii GUMed. Ponadto w wydarzeniu uczestniczyły studentki kierunków: psychologia kliniczna (GUMed), biotechnologia (Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed) oraz biologia medyczna (UG), które realizują zadania badawcze z zakresu neurobiologii.

W badaniach przedklinicznych, analiza zachowania gryzoni pozwala na uzyskanie informacji dotyczących różnych aspektów ich funkcjonowania, zarówno neurologicznego, jak i psychologicznego. Dzięki obserwacji reakcji na określone bodźce lub sytuacje doświadczalne, można badać takie procesy jak uczenie się, pamięć, motywacja, interakcje społeczne oraz reakcje na stres czy lęk. Na przykład test otwartego pola dostarcza informacji o poziomie lęku, a labirynt wodny Morrisa i labirynt Barnesa pozwalają ocenić zdolności poznawcze i pamięć przestrzenną. Analiza behawioralna jest często wykorzystywana w badaniach z wykorzystaniem zwierzęcych modeli chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Umożliwia również ocenę wpływu różnych interwencji farmakologicznych lub terapeutycznych na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego.

Program ANY-maze pozwala na precyzyjne śledzenie ruchów zwierząt w czasie rzeczywistym, rejestrując dane dotyczące ich aktywności, interakcji z różnymi bodźcami oraz zmian w zachowaniu w odpowiedzi na określone warunki doświadczalne. ANY-maze jest wykorzystywany do analizy między innymi wspomnianych wyżej testów behawioralnych, a jego główną zaletą jest duża precyzja i automatyzacja procesu zbierania danych, co eliminuje błąd związany ze stronniczością obserwatora oraz istotnie skraca czas całej analizy, a tym samym znacznie zwiększa efektywność badań. Oprogramowanie posłuży dr hab. Grażynie Lietzau i jej zespołowi do analizy ponad 1500 zgromadzonych nagrań z zachowaniem gryzoni w ramach realizowanego projektu badawczego.

Szkolenie zostało zorganizowane przy współpracy organizacyjnej Zakładu Anatomii i Neurobiologii GUMed kierowanego przez dr. hab. Przemysława Kowiańskiego, prof. uczelni z władzami Uczelni, a także przy wsparciu technicznym pracowników Działu IT GUMed w zakresie przygotowania stanowisk komputerowych.

fot. archiwum prywatne