Dr hab. Krzysztof Chlebus w ogólnopolskim projekcie

21.07.2025

Dr hab. Krzysztof Chlebus z I Katedry i Kliniki Kardiologii GUMed, na zaproszenie Narodowego Instytutu Kardiologii, weźmie udział w Wieloośrodkowym Ogólnopolskim Badaniu Stanu Zdrowia Ludności (WOBASZ).

Badanie jest realizowane na zlecenie minister zdrowia Izabeli Leszczyny, w ramach Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032. Główny cel projektu WOBASZ to szczegółowa ocena zarówno tradycyjnych, jak i nowych czynników ryzyka chorób układu krążenia na podstawie reprezentatywnej, losowo wybranej próby populacji Polski. Dr hab. K. Chlebus zwraca również uwagę na to, że badania będą w pewnym wymiarze pionierskie w skali naszego kraju.

– Praca ma charakter zespołowy i polega na zaproponowaniu metodologii i zakresu analiz wyników uzyskanych w badaniu, łącznie z merytorycznym nadzorem nad publikacjami. Dotyczy to zarówno oceny sytuacji epidemiologicznej chorób układu krążenia w dorosłej populacji Polski, jak również oceny zmian w ciągu ok. 10 lat w zakresie rozpowszechnienia, kontroli i leczenia czynników ryzyka chorób układu krążenia. Analizy obejmują również bazy próbek surowicy uczestników badania WOBASZ w ramach biobanku, co po raz pierwszy w naszym kraju umożliwi zbadanie w tak dużej skali powiązań między cechami genetycznymi a czynnikami ryzyka miażdżycy, takimi jak otyłość, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe i węglowodanowe oraz przewlekła choroba nerek – tłumaczy dr hab. K. Chlebus.

Jak ważne jest badanie chorób układu krążenia, pokazują statystyki:

• Główne przyczyny zgonów w Polsce to choroby układu krążenia (ChUK), w tym choroba niedokrwienna serca, zawał serca oraz choroby naczyń mózgowych.

• W porównaniu do reszty Europy, populacja Polski cechuje się:
  • prawie dwukrotnie wyższą umieralnością z powodu choroby niedokrwiennej serca,
  • 1,5 razy wyższą umieralnością z powodu udaru mózgu.
• W 2019 r. najwięcej lat życia w zdrowiu stracono z powodu chorób układu krążenia (21%), głównie:
  • z powodu choroby niedokrwiennej serca (51%),
  • udaru mózgu (28%),
  • kardiomiopatii i zapalenia mięśnia sercowego (6%).
• W Polsce często występują główne czynniki ryzyka ChUK, takie jak: nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, zaburzenia lipidowe, otyłość i cukrzyca.
• Czynniki behawioralne odpowiadają za:
  • 47% wszystkich zgonów
  • 35,8% utraconych lat życia w zdrowiu.
• Najważniejsze czynniki ryzyka w Polsce w latach 1990–2019 to: palenie tytoniu, wysokie BMI oraz wysokie skurczowe ciśnienie tętnicze krwi.
• Wśród zgonów, głównymi czynnikami ryzyka były: wysokie skurczowe ciśnienie tętnicze krwi, palenie tytoniu oraz wysokie stężenie glukozy we krwi.
• Wskaźniki dotyczące zgonów (20%) oraz hospitalizacji i długości życia (5%) wykazują znaczne zróżnicowanie regionalne.

Choć dokładny zakres prac dr. hab. K. Chlebusa zostanie jeszcze ustalony, już teraz wskazuje on swoje priorytety badawcze:

– Z mojej perspektywy najistotniejsze będą analizy dotyczące zaburzeń lipidowych w populacji polskiej, wraz oceną interakcji z innymi czynnikami ryzyka chorób sercowo–naczyniowych. To będzie doskonałe uzupełnienie moich wcześniejszych publikacji z największych polskich badań epidemiologicznych: NATPOL, POLSENIOR 1 i 2, KORDIAN oraz Krajowego Rejestru Hipercholesterolemii Rodzinnej, który prowadzę – dodaje naukowiec GUMed.

źródło i strona projektu: wobasz.gov.pl

fot. P. Sudara/GUMed