Trzy projekty zgłoszone przez GUMed z dofinansowaniem w ramach ministerialnego programu „Studenckie koła naukowe tworzą innowacje”

3.04.2025

Niemal 200 tysięcy złotych dofinansowania otrzymają trzy studenckie koła naukowe: SKN Onkologii i Radioterapii przy Katedrze i Klinice Onkologii i Radioterapii, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Immunologii Medycznej GUMed oraz English Division Scientific Circle of Neurosurgery w rozstrzygniętym właśnie konkursie organizowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło wyniki konkursu w ramach V edycji programu Studenckie koła naukowe tworzą innowacje. Gdański Uniwersytet Medyczny złożył 12 wniosków, z czego 3 otrzymały dofinansowanie na łączną kwotę prawie 200 tysięcy złotych. Zapraszamy do zapoznania się z opisami nagrodzonych projektów.

1. Projekt Molekularne podstawy reprogramowania układu przewodzącego serca pod wpływem radioterapii przygotowany przez SKN Onkologii i Radioterapii przy Katedrze i Klinice Onkologii i Radioterapii.

Zespół SKN w składzie: Anna Prus, Lena Grono, Helena Kamieniecka, Michał Dąbrowski, Franciszek Deresz działający przy Klinice Onkologii i Radioterapii wspierany przez ekspertów z dziedziny kardiologii i onkologii doświadczalnej przygotował projekt na styku nauk medycznych i technologii. Prace będą prowadzone w ramach nowo powstałego Centrum Kardioonkologii Doświadczalnej pod opieką dr hab. Barbary Kutryb-Zając, prof. uczelni, mgr Klaudii Stawarskiej oraz dr. Bartłomieja Tomasika.

– Nowotwory i choroby serca to główni przeciwnicy zdrowia na całym świecie. Choć radioterapia jest jednym z najważniejszych narzędzi w walce z rakiem, okazuje się, że może mieć także wpływ na rytm serca. Coraz więcej pacjentów leczonych z powodu nowotworów w obrębie klatki piersiowej doświadcza zaburzeń rytmu serca, czyli arytmii – i to znacznie wcześniej, niż moglibyśmy się tego spodziewać – tłumaczy mgr Klaudia Stawarska z Katedry i Zakładu Biochemii GUMed.

Członkowie Koła będą badać jak promieniowanie wpływa na układ elektryczny serca, czyli ten, który odpowiada za jego rytmiczne bicie. – Zamiast długoletniego procesu włóknienia (czyli bliznowacenia), który uznawano dotąd za główną przyczynę kłopotów z sercem po radioterapii, podejrzewamy, że zmiany mogą pojawić się znacznie szybciej i być powiązane z zaburzeniami funkcjonowania mitochondriów – „elektrowni” naszych komórek – mówi dr Bartłomiej Tomasik z Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii GUMed. W projekcie wykorzystywane będą zaawansowane modele tkanek serca, tzw. „żywe skrawki serca”, które pozwalają prowadzić badania eksperymentalne poza organizmem, ale w warunkach wiernie odwzorowujących rzeczywistość. Zespół badaczy będzie analizował m.in. zużycie tlenu przez komórki serca, ich metabolizm oraz zmiany w przewodnictwie elektrycznym po ekspozycji na promieniowanie. – Doświadczenia prowadzimy na modelach zwierzęcych, wykorzystując specjalnie wyselekcjonowane szczury, które rozwijają nadciśnienie i są bardziej podatne na zaburzenia rytmu serca. Dzięki temu możemy lepiej zrozumieć, jak różne czynniki takie jak promieniowanie, stres oksydacyjny czy nadciśnienie wspólnie wpływają na układ przewodzenia serca – dodaje dr Bartłomiej Tomasik.

Badania mogą okazać się ważnym krokiem w kierunku opracowania terapii, które wykorzystują promieniowanie nie tylko jako broń przeciwko nowotworom, ale także jako precyzyjne narzędzie w leczeniu chorób serca. – Nasze badania mogą przyczynić się do lepszego planowania radioterapii tak, aby chronić serce pacjentów onkologicznych, a także do rozwinięcia nowych metod leczenia groźnych arytmii, w tym coraz częściej stosowanej radioterapii skierowanej bezpośrednio w ognisko arytmii – podsumowuje dr hab. Barbara Kutryb-Zając, prof. uczelni.

2. Projekt Identyfikacja Metabolitów Utleniania Kwasów Tłuszczowych jako Potencjalnych Biomarkerów u Pacjentów z Tętniakami Wewnątrzczaszkowymi i Krwotokiem Podpajęczynówkowym przygotowany przez English Division Scientific Circle of Neurosurgery.

Celem projektu jest ocena stężeń oksylipin, czyli biologicznie aktywnych metabolitów wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w krwi pacjentów z tętniakami wewnątrzczaszkowymi oraz zbadanie ich związku z ryzykiem powikłań, obrazem klinicznym i funkcjonalnym stanem pacjenta po wystąpieniu krwotoku podpajęczynówkowego.

Tętniaki wewnątrzczaszkowe występują u około 3% populacji, a ich pęknięcie prowadzi do krwotoku podpajęczynówkowego (aSAH) z wysokim ryzykiem powikłań neurologicznych i śmiertelności. Mimo postępu w diagnostyce, prognozowanie takich powikłań jak skurcz naczyń mózgowych czy opóźnione niedokrwienie mózgu (DCI) nadal stanowi wyzwanie. – Badania wskazują, że stres oksydacyjny i biologicznie aktywne metabolity wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, mogą odgrywać kluczową rolę w degeneracji ściany tętniaka i rozwoju powikłań po wystąpieniu aSAH. Lipidowe metabolity odzwierciedlające stres oksydacyjny, stan zapalny i napięcie naczyń mózgowych, mogą stanowić potencjalne biomarkery ryzyka złego rokowania i powikłań po SAH. Celem projektu jest ocena stężeń wybranych metabolitów peroksydacji wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w próbkach krwi pacjentów z tętniakami wewnątrzczaszkowymi oraz zbadanie ich związku z ryzykiem powikłań, obrazem klinicznym i funkcjonalnym stanem pacjenta po wystąpieniu aSAH – tłumaczy Paulina Skrzypkowska, przewodnicząca Koła.

Nad badaniami będzie pracował zespół w składzie: Natalia Anna Koc, Maurycy Rakowski, Paulina Skrzypkowska oraz Samuel Pettersson, a opiekunem naukowym projektu jest prof. dr hab. Adriana Mika z Katedry i Zakładu Biochemii Farmaceutycznej GUMed.

3. Projekt GDF-15 i H-FABP jako wczesne markery kardiotoksyczności indukowanej chemioterapią u chorych na raka piersi przygotowany przez Studenckie Koło Naukowe Immunologii Medycznej.

Celem projektu jest wczesne wykrywanie powikłań sercowo-naczyniowych związanych z leczeniem onkologicznym, co może przyczynić się do skuteczniejszej ochrony układu sercowo-naczyniowego pacjentów. Dodatkowo planowana jest analiza polimorfizmów genów kodujących te białka, co może dostarczyć nowych informacji na temat indywidualnej podatności pacjentów na uszkodzenia serca. 

– Projekt z zakresu kardioonkologii koncentruje się na identyfikacji biomarkerów umożliwiających wcześniejsze wykrycie kardiotoksyczności u pacjentów poddawanych terapii onkologicznej, w porównaniu do obecnie stosowanych metod. W ramach badania analizowane będą biomarkery GDF-15 i H-FABP i porównane ze standardowymi biomarkerami kardiotoksyczności (troponina, BNP/NT-proBNP) oraz zmianami w badaniu echokardiograficznym – tłumaczy dr hab. med. Bartosz Słomiński, opiekun Koła.

Projekt realizują członkowie Studenckiego Koła Naukowego Immunologii Medycznej w składzie Wiktoria Michnowska oraz Jakub Jarczewski przy wsparciu merytorycznym prof. dr hab. n. med. Ewy Lewickiej z II Kliniki Kardiologii i Elektroterapii Serca Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, szpitala GUMed oraz dr. hab. med. Bartosza Słomińskiego z Katedry i Zakładu Immunologii Medycznej GUMed.

W konkursie organizowanym w ramach V edycji programu Studenckie koła naukowe tworzą innowacje Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zakwalifikował do finansowania 145 projektów na łączną kwotę 8 234 750,96 zł. Zwycięskie projekty zostały wyłonione spośród 371 zgłoszonych do konkursu wniosków.

Serdecznie gratulujemy laureatom z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego!