Cztery badania w jednym. Pionierski projekt w GUMed

3.01.2025

Ponad dwa miliony złotych dla naukowca GUMed. Dr Bartłomiej Tomasik, radioterapeuta i adiunkt w Klinice Onkologii i Radioterapii otrzymał takie finansowanie z Narodowego Centrum Nauki w ramach grantu OPUS 27, na realizację projektu Reprogramowanie przewodzenia w sercu indukowane przez radioterapię – perspektywa molekularna. Dr B. Tomasik od dłuższego czasu zajmuje się badaniami nad stereotaktyczną radioablacją arytmii, biomarkerami odpowiedzi na promieniowanie jonizujące i mechanizmami naprawy DNA.

Pracuje w finansowanym przez Unię Europejską konsorcjum STOPSTORM, którego głównym zadaniem jest standaryzacja radioterapii stereotaktycznej w leczeniu chorych z nawracającym częstoskurczem komorowym i zwiększenie dostępności tej metody leczenia. Teraz dr B. Tomasik idzie w swoich badaniach dalej, bo pomimo coraz szerszego stosowania radioterapii stereotaktycznej w leczeniu chorych z nawracającym częstoskurczem komorowym oraz dużej skuteczności tej metody, mechanizmy działania radioterapii w tym kontekście pozostają niejasne. Badanie dr. B. Tomasika, ma na celu zbadanie biologicznych podstaw poprawy właściwości przewodzenia mięśnia sercowego pod wpływem radioterapii.

Projekt Reprogramowanie przewodzenia w sercu indukowane przez radioterapię – perspektywa molekularna stoi w opozycji do tradycyjnego poglądu, który wskazuje na włóknienie wywołane radioterapią, jako główny mechanizm wpływający na zmiany przewodnictwa serca. Zamiast tego, proponuje alternatywną hipotezę, zgodnie z którą radioterapia prowadzi do szybkiego, niezależnego od włóknienia, reprogramowania przewodnictwa serca. Mechanizm ten miałby być oparty na zaburzeniach metabolizmu mitochondrialnego oraz towarzyszących mu zmianach genetycznych i proteomicznych.

Plan badawczy obejmuje zarówno eksperymenty in vitro, jak i in vivo. Badania fazy in vitro będą prowadzone na żywych skrawkach mięśnia sercowego pobranych z ludzkich serc eksplantowanych w trakcie przeszczepu serca. Prace będą się koncentrować na analizie zmian elektrofizjologicznych i metabolicznych wywołanych napromienianiem. Celem jest identyfikacja molekularnych celów odpowiedzialnych za te zmiany oraz ich walidacja w kontekście tkankowym, co pozwoli na szczegółowe zrozumienie bezpośredniego wpływu promieniowania na tkanki serca. Faza in vivo obejmować będzie analizę próbek serc pacjentów, którzy przeszli radioterapię stereotaktyczną w leczeniu opornej tachykardii komorowej i u których wykonano później przeszczep serca.

To interdyscyplinarne badanie łączące kardiologię, onkologię, genetykę i biochemię będzie realizowane w nowo powstającym Centrum Kardioonkologii Doświadczalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego we współpracy z:
- dr hab. Barbarą Kutryb-Zając z Katedry i Zakładu Biochemii GUMed
- dr. hab. Piotrem Siondalskim z Katedry i Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej GUMed
- dr. hab. Jakubem Mieczkowskim z Międzynarodowej Agendy Badawczej Laboratorium 3P GUMed
- dr. Michałem Bieńkowskim z Katedry i Zakładu Patomorfologii GUMed
- prof. Catriną Strell oraz prof. Patrickiem Micke z Department of Immunology, Genetics and Pathology, Uppsala University, Szwecja.

W ramach projektu planowane jest rozszerzenie zespołu badawczego. Ogłoszenia dotyczące zatrudnienia będą dostępne w pierwszych miesiącach 2025 roku, ale osoby zainteresowane tematyką projektu już teraz mogą kontaktować się z doktorem B. Tomasikiem bartlomiej.tomasik@gumed.edu.pl