Przestrzeń publiczna oczami studentów. Finał PAPPP

17.04.2024

Kilkumiesięczne prace projektowe zostały zakończone, a zwycięzcy wyłonieni. Gala ogłoszenia wyników Pomorskiej Akademii Planowania Przestrzeni Publicznej odbył się 12 kwietnia 2024 r. w Kunszcie Wodnym. Studenci z czterech uczelni opracowali koncepcje zagospodarowania terenu po dawnej cukrowni w Pelplinie.

PAPPP to inicjatywa łącząca środowiska wokół tworzenia przestrzeni przyjaznych przyszłym użytkownikom. W marcu 2023 r. Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego uruchomiło nabór gmin, spośród których wybrany został gospodarz edycji – Pelplin. Burmistrz miasta wybrał obszar po cukrowni jako przedmiot prac koncepcyjnych. Do realizacji przedsięwzięcia Samorząd Województwa Pomorskiego zaprosił Uczelnie Fahrenheita oraz Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku. Kadra naukowa koordynowała przebieg konkursu i wspierała prace studentów, realizowane w zespołach składających się z reprezentantów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Gdańskiego oraz ASP. Zanim zaczęły powstawać międzyuczelniane projekty, zespoły wzięły udział w kilkudniowych warsztatach w Pelplinie, by poznać teren i poznać potrzeby mieszkańców. Nad propozycjami rozwiązań studenci pracowali przez następne cztery miesiące.

WYSTAWA PRAC ONLINE

Uroczystość zwieńczająca Akademię rozpoczęła się od przemówienia Jakuba Pietruszewskiego, dyrektora PBPR, który podziękował zespołowi za wdrożenie inicjatywy i zaprosił do wysłuchania debaty dotyczącej przekształcania przestrzeni publicznej w kryzysie klimatycznym. W dyskusji udział wzięli architekci – Monika Arczyńska, Natalia Balcerzak i Jakub Szczęsny, a moderował ją redaktor Michał Tokarczyk.

Według rozmówców już 15 lat temu w środowisku zwracano uwagę na rozwiązania klimatyczne, ale w innym wymiarze i skali. Dziś jesteśmy o krok od wdrożenia zmian legislacyjnych związanych m.in. z wymogiem obliczania śladu węglowego. Prelegenci jednogłośnie podkreślili, że od kilku lat dostrzegalny jest trend odwrotu od spektakularnej architektury w stronę architektury mniejszej skali, bliżej człowieka i natury, stawiając w centrum punkt widzenia przyszłego użytkownika. W debacie pojawiły się też wątki przyszłości zawodu architekta, determinanty w postaci estetyki oraz rekultywacji budynków jako rekomendowanego podejścia zamiast rozbudowywania tkanki miejskiej.

W kolejnym wystąpieniu prof. Adriana Zaleska-Medynska, dyrektor Związku Uczelni w Gdańsku im. D. Fahrenheita zaznaczyła, że Pomorska Akademia Planowania Przestrzeni Publicznej to jeden z najlepszych przykładów międzyśrodowiskowej integracji, a niezależnie od werdyktu każda osoba zaangażowana w realizację zyskała nowe relacje, kompetencje lub umiejętności. Następnie dr inż. arch. Magdalena Podwojewska, prodziekan Wydziału Architektury PG oraz kierownik zespołu merytorycznego Akademii, wyjaśniła metody i zasady tworzenia zespołów konkursowych. Zachęciła też do zapoznania się z opisami projektów, które pomogą zrozumieć ideę twórców i dobór rozwiązań.

Na chwilę przed wręczeniem wyróżnień Leszek Bonna, wicemarszałek województwa pomorskiego zwrócił uwagę, że nie tylko człowiek kształtuje przestrzeń, ale i przestrzeń kształtuje człowieka, indukuje aktywność społeczną, inspiruje i daje możliwości. Wyróżnienia uczestnikom wręczył wraz z rektorami zaangażowanych w PAPPP uczelni – prof. Marcinem Gruchałą, rektorem GUMed; prof. Krzysztofem Wilde, rektorem PG; prof. Piotrem Stepnowskim, rektorem UG oraz prof. Krzysztofem Polkowskim, rektorem ASP.

Dwa równorzędne wyróżnienia przyznano twórcom projektów:

• Osada Horyzont za:
  • wysoki poziom i dojrzałość opracowania,
  • rozwiązania projektowe sprzyjające wysokiej jakości życia, umiejętne wykorzystanie walorów krajobrazowych i właściwe dostosowanie do skali miasta,
  • wielowymiarową koncepcję – od przekształceń w skali miasta, poprzez rozwiązania architektoniczne, do detalu małej architektury,
  • wykorzystanie potencjału przyrodniczego oraz etapowanie inwestycji z uwzględnieniem uwarunkowań lokalizacyjnych.
    Skład zespołu: Aleksandra Bartosińska (PG), Marta Idczak (UG), Agata Karczewska (GUMed), Patryk Mrozek (UG), Daria Szczygielska (GUMed), Michalina Śliwska (PG).

• Stacja Cukrownia za:
  • odważne i kreatywne decyzje projektowe,
  • stworzenie przestrzeni o znaczeniu ponadlokalnym, przyciągającej nowych mieszkańców i inwestorów,
  • wprowadzenie nowej oferty kulturalnej i turystycznej jako potencjału ekonomicznego rozwoju miasta,
  • wykreowanie nowoczesnej, architektonicznej ikony miasta w celu uatrakcyjnienia jego wizerunku.
    Skład zespołu: Rafał Baranowski (PG), Dorian Bronikowski (GUMed), Patrycja Głuchowska (UG), Alicja Majewska (GUMed), Maja Paprocka (PG).

Na koniec Mirosław Chyła, burmistrz miasta i gminy Pelplin podziękował wszystkim uczestnikom Akademii za pomysły i nowe perspektywy rozwoju dla miasta. Wręczył również nagrodę specjalną autorom koncepcji zatytułowanej Szlak Cukrowy, którzy zwyciężyli w głosowaniu przeprowadzonym wśród mieszkańców gminy. Koncepcję tworzyli: Julia Chyła (UG), Eliza Galek (ASP), Zuzanna Graczyk (GUMed), Barbara Leszczyńska (PG), Dawid Siewiński (PG).

Z ramienia naszej Uczelni w projekcie uczestniczyło 13 studentów zdrowia środowiskowego oraz zdrowia środowiskowego i BHP pod przewodnictwem dr. hab. inż. Macieja Tankiewicza z Zakładu Toksykologii Środowiska oraz kierownik jednostki prof. Lidii Wolskiej.

– To niesamowite, jak na styku różnych dziedzin powstają projekty przestrzeni publicznej, które przede wszystkim mają być przyjazne użytkownikom i środowisku. Przez kilka ostatnich miesięcy ponad 40 studentów z GUMed, UG, PG oraz ASP intensywnie pracowało nad koncepcjami zagospodarowania terenu po dawnej cukrowni w Pelplinie. Terenu nieopodal centrum miasta, z historią oraz pozostałościami po przemyśle: zanieczyszczoną glebą, fragmentami torów po kolei, odstojnikami z wodą i zróżnicowanym ukształtowaniu – powiedział dr hab. inż. Maciej Tankiewicz z Zakładu Toksykologii Środowiska GUMed.

Wśród propozycji znalazły się rozwiązania dla każdego, m.in.: mikrolasy, ogrody sąsiedzkie, miejskie i deszczowe z altanami do odpoczynku, kino na zielonym dachu, tężnie solankowe, teatr plenerowy, pola do disc golfa, ścieżki interaktywne, edukacyjne i historyczne. W każdym projekcie tereny rekreacyjne uzupełniono zabudową mieszkaniową oraz usługową, różniącą się jednak skalą i formą, zależnie od projektu.

Oprócz reprezentantów GUMed w Pomorskiej Akademii Planowania Przestrzeni Publicznej uczestniczyli:

• z ramienia FarU: dyrekcja Związku – prof. Adriana Zaleska-Medynska i Katarzyna Zygmunt,
• PG – studenci Wydziału Architektury pod przewodnictwem dr inż. arch. Magdaleny Podwojewskiej oraz dr inż. arch. Anny Rubczak,
• UG – studenci z Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej pod przewodnictwem dr Grażyny Chaberek oraz dr inż. arch. Joanny Poczobut,
• ASP – studenci architektury przestrzeni kulturowych pod przewodnictwem dr hab. Iwony Dzierżko-Bukal, prof. uczelni oraz dr arch. kraj. Dominiki Gołębiewskiej.

Organizatorzy PAPPP zapowiadają, że w 2025 r. planowana jest kolejna edycja konkursu.

fot. Gregmar, dr hab. inż. Maciej Tankiewicz/GUMed