„Rusz głową” – poradnik dotyczący autoterapii głowy i szyi

31.10.2023

Specjalistka z Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii GUMed lek. Ewa Pawłowska wraz z fizjoterapeutką mgr Barbarą Ziemlańską są autorkami poradnika pt. Rusz głową, poświęconego autoterapii dla chorych po leczeniu chirurgicznym lub radioterapii z powodu nowotworów rejonu głowy i szyi. Publikacja powstała w ramach projektu pt. „Rusz głową!” – edukacja chorych na nowotwory rejonu głowy i szyi na temat rehabilitacji po leczeniu onkologicznym nagrodzonego w ramach VI edycji konkursu ONKOgranty organizowanego przez Fundację Polska Liga Walki z Rakiem.

Rocznie w Polsce rozpoznaje się blisko 6 tys. nowotworów rejonu głowy i szyi. Jak wskazują autorki poradnika, do najczęstszych działań niepożądanych leczenia należą przykurcze, ograniczenia ruchomości, szczękościsk, porażenia nerwów oraz obrzęk limfatyczny, mogące skutkować poważnymi zaburzeniami funkcjonalnymi, psychologicznymi oraz społecznymi. Wczesna fizjoterapia, z pierwszą konsultacją odbywającą się 2-6 tygodni po zakończeniu leczenia, jest podstawową metodą profilaktyki i minimalizowania stopnia nasilenia powyższych powikłań.

Przewodnik został stworzony, aby rozpowszechnić wśród chorych wiedzę o autoterapii, która oprócz minimalizowania skutków leczenia pozytywnie wpływa na samopoczucie pacjentów oraz jest niezbędnym elementem powrotu do sprawności. Umożliwia także rozpoczęcie usprawniania samodzielnie w domach, bezpośrednio po zakończeniu leczenia. Zaangażowanie chorych w proces rehabilitacji ma na celu zwiększenie świadomości własnego ciała oraz uświadomienie istotności fizjoterapii w procesie leczenia onkologicznego.

od lewej: mgr Barbara Ziemlańska, lek. Ewa Pawłowska

Publikacja została zaprezentowana szerokiemu gronu specjalistów na zorganizowanym w dniach 1-3 czerwca 2023 r. XX Ogólnopolskim Sympozjum Onkologii w Otolaryngologii podczas prezentacji ustnej mgr Barbary Ziemlańskiej pt. „Rusz głową!” – program popularyzacji autoterapii wśród chorych po leczeniu nowotworów rejonu głowy i szyi.

Poradnik powstał w wersji cyfrowej oraz papierowej. Zawiera krótkie informacje dotyczące przyczyn i objawów najczęstszych powikłań leczenia oraz ćwiczenia i techniki fizjoterapeutyczne im zapobiegające lub zmniejszające stopień ich nasilenia. W wersji papierowej dostępny jest on nieodpłatnie w wybranych placówkach onkologicznych i fizjoterapeutycznych województwa pomorskiego, natomiast wersja cyfrowa dostępna jest online.

O autorkach

lek. Ewa Pawłowska
Lekarka, specjalistka radioterapii onkologicznej. Laureatka dwóch edycji konkursów grantowych Młody Twórca Nauki organizowanych przez GUMed, a także programu Inkubator Innowacyjności 4.0 finansowanego ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki, w ramach którego stworzyła aplikację HORUS dla chorych na raka płuca. Obecnie jest wiceprzewodniczącym międzynarodowego projektu Implementation Network Europe for Cancer Survivorship Care, realizowanego w ramach European Cooperation in Science and Technology (COST), którego głównym celem jest zwiększenie jakości życia chorych po przebyciu choroby nowotworowej.

mgr Barbara Ziemlańska
Fizjoterapeutka, absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który ukończyła z wyróżnieniem w 2009 r., uzyskując tytuł magistra. Swoją edukację kontynuowała w ramach dziennych studiów doktoranckich w Zakładzie Anatomii GUMed. Od początku studiów jej głównym zainteresowaniem była ortopedia i traumatologia. Od 2010 r. jej główne zainteresowana dotyczą problemów m.in. w stawach skroniowo-żuchwowych. Stale pogłębia swoją wiedzę, uczestnicząc w szkoleniach i konferencjach. W życiu prywatnym jej największą pasją jest sport.

fot. Paweł Sudara/GUMed