Aplikacja lek. Ewy Pawłowskiej do wykrywania wznowy raka płuc
20.04.2023
lek. Ewa Pawłowska
System zdalnego monitorowania pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym, opracowany przez lek. Ewę Pawłowską z Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii GUMed, pozwala nie tylko utrzymać kontakt między pacjentem a onkologiem pomiędzy zaplanowanymi ambulatoryjnymi wizytami, ale również umożliwia szybsze wykrywanie wznów nowotworu. Aplikacja HORUS udostępnia cotygodniowe ankiety, których wyniki analizowane są w czasie rzeczywistym, a w przypadku wystąpienia niepokojących objawów umożliwia wdrożenie wcześniejszej diagnostyki i leczenia. Skorzystać z niego mogą pacjenci przebywający pod opieką Poradni Onkologicznej Kliniki Onkologii i Radioterapii UCK w Gdańsku.
Rak płuca należy do najczęstszych nowotworów w Polsce, zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn. Blisko 75% przypadków diagnozowanych jest w zaawansowanych stadiach. Niestety, pomimo nowoczesnych terapii, wznowy nowotworu są relatywnie częste.
Europejskie badania z 2017 r. potwierdzają, że chorzy na raka płuca, którzy po zakończeniu standardowego leczenia używają aplikacji do monitorowania samopoczucia, mają istotnie poprawione wyniki przeżyć. Jak podkreśla lek. Pawłowska, to była inspiracja do tego, by rozpocząć prace nad systemem możliwym do wdrożenia w polskich warunkach.
– W ostatnich latach wykazano skuteczność monitorowania chorych zdalnie, z użyciem elektronicznych systemów monitorowania chorych (ESMCh), analizujących w czasie rzeczywistym objawy zgłaszane przez pacjenta poprzez stronę internetową i/lub aplikację na smartfonie. W badaniach klinicznych analiza zgłaszanych co tydzień przez pacjentów w ESMCh objawów pozwoliła na rozpoznanie wznowy raka śr. 5 tygodni wcześniej niż standardowe wizyty lekarskie, umożliwiając wdrożenie leczenia onkologicznego większemu odsetkowi pacjentów – wyjaśnia lek. Ewa Pawłowska. – Ponadto stosowanie aplikacji wydłużyło czas całkowitego przeżycia chorych w stosunku do osób poddawanych standardowych kontroli. Dostęp do ESMCh oraz świadomość podlegania pod ciągła opiekę poprawiały jakość życia oraz zmniejszały stres związany z oczekiwaniem na wynik kontrolnych tomografii.
Pacjenci biorący udział w badaniu wypełniają raz w tygodniu elektroniczny kwestionariusz, który następnie analizowany jest przez algorytm. W sytuacji zgłoszenia niepokojących objawów, mogących wskazywać na wznowę nowotworu, lekarz dostaje alert, po którym ma możliwość zadzwonienia do chorego i w razie konieczności zlecenia dodatkowych badań lub zmiany terminu planowej wizyty w poradni.
– Co tydzień (od poniedziałku do niedzieli) na koncie pacjenta będzie udostępniony nowy formularz z identycznym zestawem 13 pytań, dotyczących samopoczucia. Aby zapisać i przesłać dane formularza do wglądu pracowników Kliniki konieczne będzie udzielenie odpowiedzi na pierwsze sześć pytań – tłumaczy lek. Pawłowska. – Wszystkie informacje zgłaszane przez pacjentów co tydzień w aplikacji są analizowane natychmiast po wypełnieniu formularza. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów pracownik Kliniki kontaktuje się z chorym telefonicznie w przeciągu 72 godzin i informuje o dalszym postępowaniu.
W ramach realizacji projektu HORUS powstała aplikacja internetowa oraz mobilna, którą można pobrać bezpłatnie w sklepach internetowych GPLay lub AppStore.
Co ważne, udział w badaniu nie zmienia standardowego postępowania podczas wizyt w Poradni Onkologicznej. Nie wiążę się również z ryzykiem, gdyż w ramach badania pacjenci nie będą musieli wykonywać dodatkowych badań laboratoryjnych, obrazowych czy poddawać się innym medycznym procedurom.
Dalszy rozwój aplikacji możliwy jest dzięki finansowaniu z programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza, w ramach którego realizowana jest usługa preakceleracyjna w postaci rocznego pakietu utrzymania aplikacji mobilnej. Pozwoli to na jej sprawną walidację w warunkach klinicznych.
O PROJEKCIE
Projekt HORUS został sfinansowany ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Inkubator Innowacyjności 4.0”. Łączne dofinansowanie projektu wynosi 100 000 zł. „Inkubator Innowacyjności 4.0” realizuje Centrum Transferu Technologii GUMed w konsorcjum, w skład którego wchodzą: jako lider – Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Gdański oraz spółka celowa GUMed – Centrum Innowacji Medycznych.
Przedmiotem „Inkubatora Innowacyjności 4.0” jest wsparcie podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w realizacji projektów mających na celu zastosowanie wyników badań naukowych w sferze gospodarczej lub społecznej. W ramach projektu naukowcy GUMed mieli możliwość aplikowania o dofinansowania badań B+R, które jest przeznaczone na wykonanie dodatkowych prac przedwdrożeniowych w celu podniesienia stopnia gotowości wdrożeniowej proponowanych wynalazków. Daje to możliwość nawiązania kontaktu z odpowiednimi podmiotami gospodarczymi zainteresowanymi wprowadzeniem danego rozwiązania na rynek.
fot. Paweł Sudara/GUMed
