O nauczaniu zdalnym przy okrągłym stole

16.03.2023

Blisko 70 osób wzięło udział w drugiej debacie z planowanego cyklu Okrągły Stół. Obrady odbyły się 15 marca br. z inicjatywy grona rektorskiego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w formie hybrydowej: w Sali Senatu oraz online za pośrednictwem platformy Zoom.

W rozmowach udział wzięli reprezentanci władz rektorskich Uczelni: prorektor ds. rozwoju i organizacji kształcenia prof. Jacek Bigda, prorektor ds. jakości kształcenia dr hab. Agnieszka Zimmermann, prof. uczelni oraz prorektor ds. studenckich dr hab. Tomasz Smiatacz. Towarzyszyli im nauczyciele akademiccy z każdego z trzech Wydziałów GUMed: prodziekan dr hab. Maria Bieniaszewska i dr hab. Przemysław Kowiański, prof. uczelni (WL), prof. Małgorzata Sznitowska i prof. Tomasz Śledziński (WF), jak również prodziekan prof. Piotr Wąż i dr Anna Tyrańska-Fobke (WNoZ). W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele doktorantów: mgr Katarzyna Wychodnik i lek. Szymon Zdanowski oraz studentów: Aleksandra Drzycimska – przewodnicząca Uczelnianego Samorządu Studenckiego, Krzysztof Kamiński, Marcin Sawczuk i Karolina Mosakowska (WL), Arnika Nastały i Bartosz Piątkowiak (WF), Dariusz Rystwej i Jakub Deleżuch (WNoZ). W dyskusji uczestniczył także dr Jarosław Jendza z Centrum Wsparcia Dydaktyki GUMed.

W imieniu gospodarzy dyskusję rozpoczęła prof. Agnieszka Zimmermann, która powitała zgromadzonych gości. Podkreśliła również, że temat rozmów jest istotny dla wszystkich członków społeczności akademickiej i cieszy się, że to już drugie spotkanie z cyklu obrad okrągłego stołu. Prof. Zimmermann odpowiadała również za moderację wydarzenia. Podczas spotkania uczestnicy skupili się na doświadczeniach związanych z nauką zdalną.

– Podczas tego spotkania chcielibyśmy wypracować wspólne stanowisko, rekomendacje i postulaty w sprawie zdalnego nauczania – podkreśliła prorektor ds. jakości kształcenia prof. Agnieszka Zimmermann.

Jako pierwsi głos zabrał przedstawiciele doktorantów mgr Katarzyna Wychodnik i lek. Szymon Zdanowski. Następnie do zebranych zwrócili się przedstawiciele studentów z Wydziału Nauk o Zdrowiu. Jakub Deleżuch zwrócił uwagę na fakt, że przed wprowadzeniem nauki zdalnej zdarzały się sytuacje, że sale wykładowe nie były w stanie pomieścić wszystkich studentów oraz na oszczędność czasu. Dariusz Rystwej wypunktował wiele dobrych praktyk wśród wykładowców kierunku zdrowie publiczne i zarządzanie w systemie zdrowia. Wprowadził do dyskusji pojęcie blend learningu. Ponadto zwrócił uwagę, że treści przedstawione podczas e-learningu są ciekawe, interaktywne i dopasowane do tempa nauki studentów.

Następnie Krzysztof Kamiński podkreślił pozytywny odbiór nauczania asynchronicznego przez studentów Wydziału Lekarskiego. Bartosz Piątkowiak dodał, że większość studentów docenia pozytywny fakt przekonania się prowadzących do udostępniania prezentacji przed wykładami na Wydziale Farmaceutycznym. Potwierdził również zasadność nauczania asynchronicznego. Głos zabrała również przewodnicząca USS – Aleksandra Drzycimska, która zwróciła uwagę, że dzięki nauce zdalnej studenci mają możliwość bardziej elastycznej nauki, mogą w różnorodny sposób przyswajać wiedzę.

Jako reprezentant nauczycieli akademickich oraz kierowników jednostek głos zabrał dr hab. Przemysław Kowiański, prof. uczelni.

– W wielu punktach tych wypowiedzi muszę się zgodzić, bo jest to również spojrzenie nas, nauczycieli. Niewątpliwie czas pandemii wymusił na nas poszukiwanie nowych form edukacyjnych, w sensie wykorzystania form kontaktu z udziałem form multimedialnych – wyjaśniał dr hab. Przemysław Kowiański, prof. uczelni. – To są rzeczy nowe również dla nas i wielkie doświadczenie zdobyliśmy w tym zakresie.

Zarówno nauczyciele akademiccy oraz przedstawiciele władz Uczelni, jak i studenci oraz doktoranci podkreślali, że nauczanie zdalne jest bardzo istotnym elementem dzisiejszej dydaktyki oraz że może nieść ze sobą wiele pozytywnych aspektów, ale i ryzyka.

Kształcenie w sposobie hybrydowym daje możliwość asynchronicznej nauki, oponowanie ogromnej liczby narzędzi online, co wcześniej nie było takie oczywiste. Zwrócono uwagę na pomoc logistyczną i brak potrzeby przemieszczania się między budynkami. Nauka zdalna daje możliwość przyswojenia zagadnień w krótkim czasie, który oszczędzamy. Te innowacyjne narzędzia pozwoliły uczestniczyć społeczności w innych wydarzeniach, seminariach, konferencjach, niekiedy w innym mieście lub państwie. Spotkanie pokazało, że ogólnouczelniana dyskusja jest owocna i umożliwia wyciągnięcie licznych wniosków.

– My nie przeszlibyśmy przez ten kryzys, jakim była ta pandemia, bez takich narzędzi. Chcę to podkreślić w kwestii bezpieczeństwa. To pozwoliło uczestniczyć np. w przypadku infekcji przynajmniej w części zajęć – podsumowywał dr hab. Tomasz Smiatacz.

Wyróżniono również kilka istotnych negatywnych doświadczeń związanych z nauką zdalną. Prof. Sznitowska zwróciła uwagę, że zawody medyczne charakteryzują się nieustannym kontaktem z drugą osobą, a przez taką formę nauczania studenci są izolowani, co również może wpłynąć źle na zdrowie psychiczne.

Prof. Piotr Wąż zwrócił uwagę na trudności związane z monitorowaniem postępu wśród studentów.

– Duża część studentów nie chce zgłaszać tego, że ma problem w trakcie nauczania online. Ja na sali wykładowej mogę to sprawdzić od razu i czy student zrozumiał mój algorytm oraz od razu zareagować – powiedział prof. Wąż.

Wśród doświadczeń negatywnych wyróżniono również intensyfikację zajęć, brak znajomości bezpośrednich wśród studentów i doktorantów, trudności w faktycznym sprawdzaniu wiedzy i obecności oraz trudności socjalno-bytowe (nie każdy ma możliwości finansowe oraz socjalne do uczestniczenia w zajęciach online), a także brak specjalistów technicznych do wsparcia obsługi nowych systemów nauki.

Wydarzenie podsumował prof. Jacek Bigda, prorektor ds. jakości kształcenia, który zebrał zdania uczestników w proponowane rekomendacje i postulaty. Kompetencje niższego rzędu mogą być realizowane online, a kompetencje wyższego rzędu muszą być realizowane w formie stacjonarnej.

– Jestem przekonany co do tego, że my powinniśmy iść w stronę może nie nauczania synchronicznego, a nauczania opartego o metody mieszane. Ta wiedza, która może być przekazana i zobiektywizowana, trafiająca podobnie do wszystkich grup studentów nagrana, a w przyszłości również opakowana różnymi materiałami i idąca w stronę tego, że to może zastąpić to nasze tradycyjne podejście w dużej mierze – podsumował prof. Jacek Bigda – Cieszę się, że podejmujemy tę dyskusję, to też pomoże nam wybrać pewien model na przyszłość, w którą stronę iść.

Zapis debaty jest dostępny w Extranecie.

fot. Paweł Sudara/GUMed