Nowe odkrycia związane z chorobami autoimmunologicznymi

15.12.2022

dr hab. Marcin Okrój, prof. uczelni

Naukowiec z Zakładu Biologii Komórki i Immunologii GUMed dr hab. Marcin Okrój, prof. uczelni jest pierwszym autorem pracy zatytułowanej Will a hyperactive classical complement pathway exacerbate autoimmune diseases? opublikowanej w czasopiśmie Autoimmunity Reviews (IF=17,39).

Publikacja przedstawia nową teorię na temat występowania chorób autoimmunologicznych. Pacjenci cierpiący na tego typu schorzenia (choroba dotyka ok. 3-5% populacji) wykazują obecność autoprzeciwciał, tj. przeciwciał wiążących się do struktur własnego organizmu. Nie jest natomiast do końca stwierdzone, dlaczego również u dużej liczby osób nie rozwinęły się symptomy choroby, pomimo posiadania autoprzeciwciał o dokładnie takiej samej specyficzności. Autorzy publikacji wskazują, że wyjaśnieniem tego paradoksu może być niekorzystna kombinacja rzadkich oraz polimorficznych wariantów genów kodujących elementy układu dopełniacza, określanych w literaturze mianem komplotypów.

W swoich wcześniejszych pracach autorzy wykazali istnienie nieznanej dotychczas klasy mutacji, tzw. gain-of-function, powodujących powstanie hiperaktywnych kompleksów enzymatycznych (konwertaz) odpowiedzialnych za wzmacnianie reakcji cytotoksycznej inicjowanej związaniem się przeciwciał do powierzchni komórki. Mutacje te, pierwotnie zidentyfikowane u pacjentów z glomerulopatiami, nie były dotychczas oznaczane w ramach rutynowej diagnostyki genetycznej, a ich poznanie może zapoczątkować serię dalszych odkryć, co sugerują analizy genomowych baz danych.

– W warunkach fizjologicznych aktywność konwertaz jest ściśle kontrolowana przez sieć endogennych inhibitorów dopełniacza, które chronią przed atakiem układu na elementy własnego organizmu – wyjaśnia dr hab. Marcin Okrój, prof. uczelni. – Pacjent, u którego dochodzi do kumulacji niekorzystnych wariantów genetycznych, nie byłby w stanie zahamować postępu kaskady spowodowanej wiązaniem się autoprzeciwciał. Ostateczne potwierdzenie tej teorii wymaga dodatkowych, szerokich i kosztownych badań, niemniej otwierałoby nowe możliwości leczenia schorzeń autoimmunologicznych z użyciem terapii celowanej.