GUMed otworzył nowy kierunek z europejskimi partnerami

2.12.2022

Branża medyczna, a także właściwe organy systemu ochrony zdrowia są świadome pojawiających się i narastających problemów, takich jak: niezaspokojone potrzeby medyczne, niewystarczający dostęp pacjenta do wartościowych innowacyjnych środków terapeutycznych, niezrównoważone czy wysokie koszty nowatorskich terapii, które są przyczyną nierówności w ochronie zdrowia. Obszarem, który wymaga nowego podejścia, jest również obecność w środowisku pozostałości leków. Zakłócają one bowiem funkcjonowanie ekosystemu, m.in. wskutek wykształcania się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, natomiast rozpuszczalniki i surowce używane do produkcji leków zanieczyszczają glebę, wody i powietrze, prowadząc ostatecznie do spadku bioróżnorodności. Te ogólnoświatowe problemy można próbować rozwiązać poprzez położenie nacisku na zrównoważone badania nad lekami oraz rozwój innowacyjnych terapii, które są bezpieczne i zrównoważone z założenia. Aby móc sprostać tym wyzwaniom, przyszli liderzy branży farmaceutycznej muszą zostać wykształceni w interdyscyplinarny sposób. Program studiów Sustainable Drug Discovery (S-DISCO) ma odpowiadać na tak zdefiniowane potrzeby.

W dniu 27 września 2022 r. zarządzeniem Rektora GUMed utworzone zostały studia wspólne o nazwie Sustainable Drug Discovery (S-DISCO), które prowadzone są na Wydziale Farmaceutycznym od roku akademickiego 2022/2023. Są to dwuletnie studia stacjonarne II stopnia, zorganizowane na podstawie umowy podpisanej przez GUMed, Ghent University (Belgia), University of Lille (Francja) i University of Groningen (Holandia) w ramach projektu International Master in Sustainable Drug Discovery, finansowanego przez Komisję Europejską w programie Erasmus Mundus Joint Master Degree (EMJMD). EMJMD to zintegrowane programy studiów II stopnia, tworzone i realizowane przez międzynarodowe partnerstwa instytucji szkolnictwa wyższego (HEI), tj. co najmniej trzy instytucje szkolnictwa wyższego z trzech różnych krajów, z których co najmniej dwa muszą być państwami członkowskimi UE lub krajami stowarzyszonymi z UE. Obecnie w Polsce funkcjonuje 30 takich programów studiów.

prof. Marcin Gruchała

– To znaczący sukces Wydziału Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który w doborowym partnerstwie realizuje unikatowy program studiów magisterskich w zakresie zrównoważonego podejścia do poszukiwania i badania nowych leków. Uniwersytety w Gandawie, Groningen i Lille to wiodące na świecie ośrodki akademickie. GUMed stworzył wspólnie z nimi innowacyjny program dydaktyczny, zapewniający najzdolniejszym studentom nie tylko szerokie ścieżki nowoczesnego rozwoju, ale także finansowe wsparcie na czesne, podróż i utrzymanie. Cieszę się, że dostrzeżono i doceniono na arenie międzynarodowej naszą pozycję zarówno jako doskonałej uczelni badawczej, jak i dydaktycznej – zaznaczył prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed. – Spodziewamy się, że realizacja programu kształcenia na profilu praktycznym przyczyni się do utrzymywania stałego kontaktu międzynarodowej kadry akademickiej biorącej udział w projekcie. Pozwoli to na stworzenie sieci formalnych i mniej formalnych powiązań, które w dalszej perspektywie mogą przerodzić się w bardziej efektywną współpracę na polu naukowo-badawczym. Oczekujemy również, że absolwenci kierunku będą chętnie podejmować studia III stopnia, w szczególności w obszarze uruchamianych doktoratów wdrożeniowych.

Początki prac nad utworzeniem konsorcjum S-DISCO sięgają 2018 r., kiedy to ówczesny dziekan Wydziału Farmaceutycznego GUMed prof. Michał Markuszewski nawiązał kontakt z przedstawicielami Uniwersytetu w Lille. To wtedy zrodził się pomysł utworzenia wspólnego kierunku studiów EMJMD. Efektem licznych późniejszych wzajemnych wizyt i spotkań roboczych, już w gronie przedstawicieli czterech wymienionych wyżej uczelni, było przygotowanie wniosku konkursowego i złożenie go do Komisji Europejskiej (KE) w czerwcu 2021 r. Aplikacja konkursowa uzyskała wsparcie wielu znaczących organizacji o międzynarodowym zasięgu, m.in. Światowej Organizacji Zdrowia. W grudniu tego samego roku KE przyznała projektowi finansowanie, a konsorcjum rozpoczęło jego realizację i przygotowania do podpisania umów wielostronnych oraz przeprowadzenia pierwszej rekrutacji. Prace nad przygotowaniem wniosku konkursowego oraz otwarciem kierunku były prowadzone w zespole projektowym w składzie: dr hab. Anita Kornicka; dr hab. Danuta Siluk, prof. uczelni; dr hab. Bartosz Wielgomas, prof. uczelni i dr n. farm. Izabela Zdrojewska. Kierownikiem zespołu jest prof. Michał Markuszewski.

Spotkanie robocze reprezentantów Uniwersytetów biorących udział w projekcie; od lewej: dr n. farm. Evelien Wynendaele (Belgia), prof. Bart De Spiegeleer (Belgia), prof. Eelko Hak (Holandia), prof. Christophe Furman (Francja), prof. Serge Van Calenbergh (Belgia), dr n. farm. Izabela Zdrojewska, prof. Bartosz Wielgomas, prof. Nicolas Willand (Francja); Gandawa, maj 2022 r.

S-DISCO jest unikalnym, interdyscyplinarnym kierunkiem studiów, obejmującym szeroki zakres wybranych obszarów nauk farmaceutycznych, uzupełnionych o aspekty środowiskowe i społeczno-gospodarcze. Ideą tego projektu dydaktycznego jest wielopłaszczyznowe kształcenie, umożliwiające studentom poznanie różnych elementów zrównoważonego rozwoju i zastosowanie ich w procesie odkrywania nowych leków. Priorytetowe znaczenie wybranych aspektów zrównoważonego rozwoju w tym obszarze zostało niedawno wyraźnie podkreślone przez KE w kluczowych dokumentach strategii na najbliższe lata, takich jak Pharmaceutical Strategy for Europe (2020) czy Europejski Zielony Ład. Można zatem oczekiwać, że absolwenci tego kierunku będą przygotowani do zasilenia kadr międzynarodowych instytucji, które odgrywają ważną rolę w zakresie ochrony zdrowia (Europejska Agencja Leków, Światowa Organizacja Zdrowia).

prof. Michał Markuszewski

– Należy podkreślić, że utworzenie kierunku Sustainable Drug Discovery jest realizacją misji i strategii rozwoju GUMed zarówno w obszarze podnoszenia jakości dydaktyki, jak i rozwoju współpracy międzynarodowej. Potwierdza także wysokie kompetencje naukowo-dydaktyczne pracowników naszej Uczelni, które znajdują uznanie wśród społeczności akademickiej prestiżowych uniwersytetów Belgii, Francji i Holandii. Unikalność tego kierunku w skali kraju jest dowodem na wiodącą rolę GUMed w dostosowywaniu oferty dydaktycznej do aktualnych potrzeb otoczenia gospodarczego, a przede wszystkim do Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) ONZ. GUMed jako jedyna polska uczelnia medyczna znalazł się w Times Higher Education (THE) Impact Rankings 2022. Uplasował się w pierwszej setce światowych uczelni (92. miejsce) realizujących Cel 3 Zrównoważonego Rozwoju, jakim jest dobre zdrowie i jakość życia – dodał prof. Michał Markuszewski, prorektor ds. nauki.

Konsorcjum akademickie współpracuje z licznymi partnerami (firmy, instytucje badawcze), co znacząco zwiększa rozpoznawalność, atrakcyjność i aktualność programu S-DISCO. Instytucje partnerskie zapewniają kadrę do współprowadzenia poszczególnych kursów, a także oferują miejsca, w których studenci prowadzą badania w ramach prac dyplomowych w czwartym semestrze.

Obecnie na świecie nie ma programu edukacyjnego zapewniającego wysoką jakość wykształcenia absolwentów/specjalistów, którzy w trakcie studiów mogliby nabyć umiejętności i kompetencje w zakresie szybko rozwijającej się dziedziny zrównoważonego rozwoju. Stan ten utrzymuje się mimo tego, że istnieje ogromne zapotrzebowanie społeczne na tego rodzaju ekspertów specjalizujących się w odkrywaniu i udoskonalaniu nowych leków. Oczekuje się również, że stworzenie tego wyjątkowego i innowacyjnego programu będzie stymulowało międzynarodowe badania w tym kierunku. Jego wysoką jakość zapewni intensywna współpraca jednostek akademickich, partnerów przemysłowych i organizacji społecznych.

Międzynarodowa rekrutacja na te studia przeprowadzona została wiosną bieżącego roku i mimo krótkiego czasu na promocję kierunku aplikację złożyło ponad 120 kandydatów, z czego 19 zostało przyjętych na studia. 14 studentów otrzymało stypendia pokrywające w całości czesne, koszty mobilności (podróże oraz zakwaterowanie) oraz utrzymanie. Pierwszy rocznik studentów rozpoczął edukację w Ghent University od udziału w szkole letniej w dniach 19-23 września. Studenci spędzą w Gandawie pierwszy semestr, a w połowie lutego 2023 r. dołączą do społeczności GUMed. O ile dwa pierwsze semestry wszyscy studenci realizują kolejno w Gandawie i Gdańsku, o tyle semestr trzeci spędzą oni na uczelni, którą sami wybiorą. W zależności od preferencji i zainteresowań mogą wybrać pomiędzy ofertą Uniwersytetów w Lille oraz Groningen. Ostatni semestr studiów przeznaczony jest na realizację pracy magisterskiej. Preferowane są tematy, nad którymi badania będą prowadzone w firmach farmaceutycznych i innych instytucjach badawczych, będących partnerami konsorcjum.

dr hab. Bartosz Wielgomas, prof. uczelni

– Biorąc pod uwagę światową pozycję uczelni, z którymi tworzymy konsorcjum S-DISCO, możliwość realizacji bardzo ambitnego programu studiów odbieram jako wielką szansę zdobycia doświadczenia i nawiązania współpracy na polu dydaktycznym i naukowym. Same studia są na tyle unikalne oraz dostosowane do aktualnych potrzeb społecznych i rynkowych, że powinny przyciągnąć uwagę wielu kandydatów w kolejnych naborach. Bardzo zachęcamy studentów z Polski do aplikowania. Program EMJDM zakłada utrzymanie geograficznej równowagi w dystrybucji stypendiów, w związku z czym każdego roku w okresie finansowania programu przez KE (do 2026 r.) dwie osoby z Polski mogą uzyskać stypendium z KE, czyli odbyć te studia niemal bezpłatnie – wyjaśnił prof. Bartosz Wielgomas, prodziekan Wydziału Farmaceutycznego.

Absolwenci nowego kierunku uzyskają następujące dyplomy:

• wspólny dyplom Ghent University i GUMed nadający tytuł International Master of Science in Sustainable Drug Discovery;
• dyplom wydany przez University of Lille nadający tytuł Master Sciences du médicament et des produits de santé studentom, którzy ukończyli III i/lub IV semestr programu na tej uczelni;
• dyplom University of Groningen nadający tytuł Master of Science in Medical Pharmaceutical Sciences studentom, którzy ukończyli III i/lub IV semestr studiów tej uczelni.

Stypendia finansowane przez KE są dostępne dla około 20 studentów rocznie. O przyjęcie do programu S-DISCO i przyznanie stypendium mogą ubiegać się zarówno studenci z Europy, jak i z innych krajów. Nie jest to kierunek wyłączenie dla absolwentów studiów I stopnia, lecz także dla osób z tytułem zawodowym magistra, np. farmacji. Wśród obecnych studentów I roku są absolwenci kierunków farmacja, biotechnologia, chemia czy inżynieria chemiczna.

fot. Paweł Sudara/GUMed i archiwum prywatne