"Diagnostyka przyszłości. Ślina jako materiał badawczy" – spotkanie w ramach projektu Zdolni z Pomorza

W trakcie spotkania pt. Diagnostyka przyszłości. Ślina jako materiał badawczy w ramach projektu Zdolni z Pomorza uczniowie szkół ponadpodstawowych wysłuchają wykładu, podczas którego dowiedzą się, dlaczego motyw śliny pojawia się już w Biblii, a także jak wykorzystywano jej właściwości w starożytności. Ponadto poznają sposoby pobierana próbek śliny do badań oraz poszczególne etapy procesu jej przygotowania do analizy. Zapoznają się także z możliwościami wykorzystania śliny w diagnostyce, wynikającymi z tego korzyściami oraz ograniczeniami takich badań. Wydarzenie odbędzie się 11 grudnia 2021 r. o godz. 8:30 w sali wykładowej nr 1 w budynku Wydziału Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (al. gen. J. Hallera 107).

Statystyczny dorosły człowiek produkuje od 0,5 do 1,5 l śliny na dobę. Ślina składa się głównie z wody (99,5%), a ponadto z białek (0,3%) oraz związków nieorganicznych i substancji śladowych (0,2%). Produkowana jest przez gruczoły ślinowe zwane śliniankami, zlokalizowane w jamie ustnej. Oprócz wydzieliny pochodzącej bezpośrednio z gruczołów ślinowych, w skład śliny wchodzi śluz z jamy nosowej, a także zrogowaciałe komórki nabłonka, cząstki pokarmu i bakterie zamieszkujące jamę ustną. Wśród składników śliny znajdują się również elementy krwi – białka osocza, erytrocyty oraz leukocyty. Ślina jest cieczą nieniutonowską, a swoją strukturą przypomina słaby żel. Jako wydzielina pełni szereg ważnych funkcji, m.in. odpowiada za zachowanie homeostazy w jamie ustnej i ochronę błony śluzowej. Ze względu na obecność białek hamuje wzrost mikroorganizmów i stanowi pierwszą linię obrony przed patogenami. Ślina zwilża pokarm, ułatwiając tworzenie kęsów możliwych do przełknięcia, buforuje kwaśne składniki pokarmów, bierze udział w percepcji smaków, a zawarty w niej wapń zapewnia odpowiednią mineralizację szkliwa.

Podczas ćwiczeń laboratoryjnych uczniowie samodzielnie pobiorą próbkę śliny, a następnie spektrofotometrycznie zbadają jej właściwości antyoksydacyjne. W kolejnym zadaniu będą mieli możliwość zapoznać się z chromatografią cieczową, najczęściej używaną metodą służącą do analizy jakościowej i ilościowej związków zawartych w próbkach biologicznych. Podczas badania uczniowie będą obserwować, jak zmiany warunków analizy wpływają na parametry chromatograficzne kortyzolu, jednego z najważniejszych hormonów steroidowych. W dalszej kolejności uczniowie oznaczą zawartość cynku, wykorzystując jedną z metod analizy miareczkowej.

Spotkanie poprowadzą naukowcy z Katedry i Zakładu Chemii Analitycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Wykład przedstawi dr hab. Ewelina Dziurkowska, która wspólnie z dr Edytą Leyk i dr Beatą Ulewicz-Magulską poprowadzi również część warsztatową.