Raport PAN o niedostatecznej aktywności fizycznej Polaków

22.03.2021

Naukowcy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku wzięli udział w stworzeniu raportu pt. Niedostateczny poziom aktywności fizycznej w Polsce jako zagrożenie i wyzwanie dla zdrowia publicznego. Dokument jest efektem rocznej pracy 42 autorów zaproszonych przez Komitet Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk. Jego unikalność wynika z faktu połączenia sił ekspertów w dziedzinie zdrowia, kultury fizycznej, ekonomii oraz psychologii i socjologii. Specjaliści z naszego Uniwersytetu dokonali m.in. przeglądu polskich badań o aktywności fizycznej oraz omówili problemy dotyczące rehabilitacji kardiologicznej, w tym u chorych po wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora.

Współautorami dokumentu są:

• z GUMed: dr hab. Piotr Bandosz z Zakładu Prewencji i Dydaktyki, prof. Grzegorz Raczak, kierownik II Katedry Kardiologii, prof. Tomasz Zdrojewski, kierownik Zakładu Prewencji i Dydaktyki (redaktor naukowy całego raportu), prof. Dominka Szalewska, kierownik Kliniki Rehabilitacji i dr Tadeusz Jędrzejczyk z Zakładu Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej

• z AWFiS: dr hab. Katarzyna Prusik, dr hab. Wojciech Ratkowski, prof. AWFiS, dr hab. Krzysztof Prusik, prof. AWFiS oraz dr Wojciech Sakłak, dr Błażej Stankiewicz i dr Marcin Pasek.

fot. Paweł Sudara/GUMed

Autorzy raportu przedstawiają aktualną sytuację zdrowotną i wskazują na najważniejsze zagrożenia dla zdrowia społeczeństwa polskiego wynikające w znacznej mierze z wysokiego poziomu znanych od dziesięcioleci czynników ryzyka oraz niedostatecznej społecznej akceptacji zasad profilaktyki i zaleceń prozdrowotnych. W tym kontekście akcentują kluczowe znaczenie aktywności fizycznej jako czynnika determinującego stan zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci, młodzieży, osób dorosłych, w tym także najstarszej populacji kobiet i mężczyzn. Autorzy raportu szczegółowo analizują poziom aktywności fizycznej różnych grup społeczeństwa polskiego, także na tle innych krajów europejskich, zwracają uwagę na niedoskonałości metodologiczne i obiektywne trudności w ocenie poziomu aktywności fizycznej.

Zgodnie z najnowszymi badaniami Polacy zmagają się przede wszystkim z chorobami serca, naczyń krwionośnych i układu oddechowego, nowotworami, a także cukrzycą. Ponadto coraz więcej osób dotkniętych jest nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami gospodarki lipidowej i węglowodanowej, nadwagą oraz otyłością.

Podczas przygotowywania raportu naukowcy korzystali m.in. z wyników powtarzanych w kilkuletnich odstępach ogólnopolskich badań NATPOL (Nadciśnienie Tętnicze w Polsce Plus Zaburzenia Lipidowe i Cukrzyca), WOBASZ (Wieloośrodkowe Badanie Stanu Zdrowia Ludności), PolSenior i PolSenior 2, których kierownikiem lub jednym ze współautorów był prof. Tomasz Zdrojewski. Badania te dotyczyły nie tylko stanu zdrowia przedstawicieli poszczególnych grup wiekowych, ale także jakości ich życia oraz sytuacji społeczno-ekonomicznej. Pozwoliło to zarówno uzyskać pełniejszy obraz społeczeństwa obecnie, jak i prześledzić jego zmiany w czasie. Dzięki temu możliwe było określenie największych zagrożeń dla zdrowia Polaków oraz wskazanie działań, które mogą te zagrożenia oddalić.

Dokument ukazał się w marcu 2021 r. na stronach PAN, PAP oraz NIZP-PZH.