Złote Skalpele 2020 rozdane

7.12.2020

prof. Bartosz Karaszewski

Profesor Bartosz Karaszewski, kierownik Katedry Neurologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych z Centrum Udarowym Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku zwyciężył w 12. edycji konkursu Złoty Skalpel, organizowanego przez redakcję Pulsu Medycyny. Kapituła, w skład której weszli wybitni przedstawiciele z różnych dziedzin medycyny, najwyżej oceniła projekt dotyczący opracowania i wdrażania nowych systemowych rozwiązań terapeutycznych w ostrych udarach mózgu w Polsce oraz nowatorskiej metody leczenia udaru niedokrwiennego.

Zwycięski projekt złożony był z 6 osiągnięć dotyczących m.in. opracowania nowego schematu terapii dla pacjentów w ostrej fazie udaru niedokrwiennego spowodowanego zamknięciem średnich i małych tętnic mózgu, którzy przed udarem czynnie przyjmowali, tzw. doustne antykoagulanty. Ponadto doceniono zorganizowanie i prowadzenie jednego z pierwszych w Polsce 24/7 regionalnych systemów leczenia ostrych udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej, jak również wprowadzenie w Centrum Udarowym w Gdańsku systemowych możliwości ponadstandardowego stosowania trombektomii mechanicznej, w tym terapii w tzw. przedłużonych oknach terapeutycznych.

– Świadomość trwałości, systemowości tych rozwiązań terapeutycznych jest prawdziwym wyróżnieniem i sprawia dużą satysfakcję – podkreśla prof. Bartosz Karaszewski. – Przyznane wyróżnienie postrzegam przede wszystkim przez pryzmat naszego głównego celu: zwiększenia odsetka pacjentów, którzy po udarze mózgu wracają do samodzielności, aktywnego życia i funkcji społecznych, które wykonywali przed chorobą.

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne leczenie udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej rozpoczęło już w 2015 roku, jako jeden z pierwszych ośrodków w kraju. W tym samym roku UCK wypracowało system dostępu do tej metody terapeutycznej 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu potencjalnie dla wszystkich pacjentów regionu (ośrodków z tak funkcjonującym systemem jest w tej chwili w Polsce tylko kilka). Pilotażowy program Ministerstwa Zdrowia leczenia udarów niedokrwiennych mózgu tą metodą zainicjowano 1 stycznia 2019 roku. Szpital kliniczny GUMed jest jedynym ośrodkiem w Polsce północnej zakwalifikowanym do pilotażowego programu leczenia inwazyjnego udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej. Koordynatorem systemu leczenia udarów mózgu jest prof. Bartosz Karaszewski, kierownik Katedry Neurologii GUMed, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych, natomiast część zabiegowa wieloetapowego procesu terapeutycznego realizowana jest w pracowni naczyniowej Zakładu Radiologii pod kierunkiem prof. Edyty Szurowskiej.

Trombektomia daje szansę na powrót do sprawności chorym po najcięższych udarach. Zabieg polega na mechanicznym usunięciu zatoru lub zakrzepu ze światła naczynia. Kwalifikują się do niego chorzy z najcięższymi udarami – spowodowanymi ostrą niedrożnością największych tętnic domózgowych i mózgowych. W tej grupie pacjentów, do czasu wprowadzenia trombektomii, rokowanie było w zdecydowanej większości niekorzystne nawet w przypadku zastosowania tzw. leczenia trombolitycznego (stosowanego w celu „rozpuszczenia” skrzepliny).

W czasie pandemii Uniwersyteckie Centrum Kliniczne wypracowało bezpieczną dla personelu i współpacjentów, równoległą ścieżkę postępowania dla chorych zakażonych COVID-19 z ostrym udarem niedokrwiennym mózgu. Trombektomia mechaniczna u pacjentów z koronawirusem wykonywana jest w Centrum Udarowym UCK (Klinika Neurologii Dorosłych oraz Pracownia Naczyniowa) od początku października 2020 r.

Mimo tego, że w trakcie pandemii obserwuje się niższą zgłaszalność do szpitali pacjentów z objawami udaru, nie oznacza to, że liczba kobiet i mężczyzn dotkniętych tą chorobą się zmniejszyła – w Polsce to ok. 80 tysięcy osób rocznie. Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci dorosłych, a także najczęstszą przyczyną ich trwałej niepełnosprawności. W Uniwersyteckim Centrum Klinicznym procedura trombektomii mechanicznej wykonywana jest u chorych po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu z dodatnim wynikiem testu na koronawirusa. UCK to placówka posiadająca łóżka dedykowane dla tego typu pacjentów.

– Wytworzyliśmy w UCK równoległą rzeczywistość medyczną, organizacyjną i systemową leczenia u pacjentów zakażonych COVID-19 ostrych chorób, które wymagają pilnej interwencji, nie tylko neurologicznych – dodaje prof. Karaszewski. – Taki system umożliwia połączenie dwóch zasadniczych interesów: dostępności terapii najcięższych ostrych chorób dla pacjentów z infekcją COVID-19 oraz możliwie najwyższego poziomu bezpieczeństwa epidemicznego dla personelu i innych pacjentów szpitala.

Konkurs Złoty Skalpel organizowany jest przez Puls Medycyny od 12 lat. Jego celem jest promowanie postaw proinnowacyjnych oraz wspieranie pozytywnych zmian w ochronie zdrowia w Polsce podnoszących jakość opieki medycznej. Warunkiem udziału jest wynalezienie nowej metody diagnostycznej lub terapeutycznej, opracowanie nowej strategii związanej z organizacją i zarządzaniem w ochronie zdrowia bądź unowocześnienie polskiego systemu opieki zdrowotnej poprzez implementację innowacyjnych rozwiązań światowych.