Bogata kolekcja onkologiczna MAB

14.07.2020

W pierwszych dniach lipca kolekcja prób materiału biologicznego od pacjentów onkologicznych w GUMed przekroczyła 1000 dawców. Łącznie zebrano dla nich 13 150 próbek krwi, osocza, skóry, guza oraz tkanki zdrowej. Utrzymując aktywność w rekrutacji pacjentów, w niedługim czasie kolekcja ma szansę stać się jedną z największych kolekcji onkologicznych w Polsce.

Specjalistyczna jednostka badawcza Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Międzynarodowa Agenda Badawcza – Laboratorium Medycyny 3P rozpoczęła swoją działalność we wrześniu 2018 roku realizując projekt badawczy pt. Mutations acquired during lifetime that lead to increased risk for human disease, with focus on cancer. Celem nadrzędnym programu były wielopoziomowe badania nad anomaliami genetycznymi nabytymi w ciągu życia jako czynnikami ryzyka nowotworów i choroby Alzheimera. Badania wymagały zgromadzenia dobrze opisanego, wysokiej jakości materiału klinicznego od pacjentów z różnymi rodzajami nowotworów i w różnych stadiach choroby. Aby jak najszybciej rozpocząć badania naukowe, biobankowanie materiału zostało uruchomione jako jedno z pierwszych w realizacji programu.

Zbieranie materiału rozpoczęto w maju 2019 w pięciu jednostkach partnerskich: Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku, Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy, Narodowym Instytutcie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym Oddział w Krakowie, Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie oraz Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, od pacjentów z czterema typami diagnoz. Zbieranie prób odbywa się na podstawie szczegółowych protokołów pobierania, przygotowanych przez pracowników MAB we współpracy z patomorfologami oraz chirurgami. Dodatkowo zaangażowanych jest ponad 70 pracowników personelu medycznego oraz administracji, a sam proces pobierania materiału został w dużej mierze zautomatyzowany poprzez zapewnienie infrastruktury aparaturowej oraz systemu IT przeznaczonego do biobankowania rozproszonego w jednostkach szpitalnych. Specjalistyczne narzędzie IT zostało stworzone przy współpracy z firmą Bioenit Jakub Szymanowski.

W pierwszym etapie pobierano próby od pacjentek i pacjentów z nowotworem piersi, jelita grubego, pęcherza, prostaty oraz chorobą Alzheimera. Prowadzono również niezależne rekrutacje do grupy kontrolnej. W 2020 roku dołączone zostały dwie nowe diagnozy: nowotwór trzustki oraz przerzuty metachroniczne z jelita grubego do wątroby. Od września rekrutowani będą pacjenci z nowotworem nerki oraz pacjentki poddawane zabiegom mammoredukcji.

MAB – Laboratorium Medycyny 3P powstało dzięki środkom przekazanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ramach programu Międzynarodowe Agendy Badawcze, finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.

(od lewej) lider grupy biobankowej dr Natalia Filipowicz; zastępca kierownika jednostki MAB prof. Arkadiusz Piotrowski; kierownik jednostki MAB prof. Jan Dumański; koordynator projektu MAB mgr inż. Agata Wojdak; technik ds. biobankowania mgr Kinga Drężek

fot. Paweł Sudara, GUMed