Patent dla wynalazku naukowców GUMed

13.07.2020

Wynalazek naukowców GUMed dotyczący opracowania metody hodowli limfocytów T regulatorowych (Treg) otrzymał patent Sposób namnażania in vitro limfocytów T regulatorowych CD4⁺ FoXP3⁺. Limfocyty Treg stanowią szczególną populację komórek układu immunologicznego, które w przeciwieństwie do konwencjonalnych limfocytów T nie chronią przed bakteriami i wirusami, ale zapobiegają nadmiernej aktywacji układu immunologicznego, zapobiegając tym samym chorobom autoimmunizacyjnym. Za wynalazek odpowiada zespół w składzie: prof. Natalia Marek-Trzonkowska z Zakładu Medycyny Rodzinnej GUMed i Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi UG, prof. Piotr Trzonkowski, kierownik Katedry Immunologii Medycznej GUMed oraz prof. Małgorzata Myśliwiec, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii GUMed.

Ten sam zespół naukowców jako pierwszy na świecie w 2011 r. zastosował komórki Treg w terapii cukrzycy typu 1 (DM1). Prace nad klinicznym użyciem limfocytów Treg są wciąż rozwijane w Katedrze Immunologii Medycznej GUMed we współpracy z Kliniką Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii, Zakładem Medycyny Rodzinnej oraz spółką PolTREG S.A. Ponadto zespół prof. Trzonkowskiego we współpracy z dr. hab. Kamilem Chwojnickim z Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii GUMed oraz Katedrą i Kliniką Neurologii Dorosłych i od kilku lat stosuje komórki Treg w terapii stwardnienia rozsianego (SM) z dobrym efektem klinicznym.

Limfocyty Treg występują we krwi obwodowej w niewielkich ilościach (≈1% wszystkich limfocytów krwi), dlatego ich terapeutyczne zastosowanie wymaga namnożenia do klinicznie istotnej dawki. W tym miejscu pojawiał się jednak problem, ponieważ limfocyty Treg charakteryzuje niski potencjał proliferacyjny. Co więcej, tracą one swoje właściwości terapeutyczne podczas hodowli in vitro. Z tego względu wyeliminowanie tych dwóch ograniczeń stało się kluczowe dla wszystkich zespołów zajmujących się obecnie terapią wykorzystującą komórki Treg. Naukowcom GUMed udało się rozwiązać oba problemy, obniżając temperaturę hodowli komórek do 33⁰C. Badania nad metodą prowadzone były w ramach realizacji grantów MNiSW Znaczenie białek szoku termicznego w aktywności i proliferacji limfocytów T regulatorowych hodowanych do celów terapeutycznych oraz NCN Interakcje pomiędzy limfocytami T regulatorowymi a mezenchymalnymi komórkami macierzystymi pochodzenia allogenicznego, których kierownikiem była prof. Natalia Marek-Trzonkowska. Opracowana metoda jest stosowana przez naukowców w badaniach klinicznych od kilku lat. Pozwala na utrzymanie pełnej funkcjonalności i stabilności limfocytów Tregs in vitro oraz pozwala na otrzymanie ponad 4-krotnie wyższej liczby tych komórek podczas 2-tygodniowej ekspansji.

Prof. Natalia Marek-Trzonkowska, Prof. Piotr Trzonkowski, Prof. Małgorzata Myśliwec