Międzynarodowe odkrycie naukowców GUMed

8.06.2020

The European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging

Profesor Leszek Kalinowski, dr Anna Siekierzycka i dr Marcin Woźniak z Zakładu Medycznej Diagnostyki Laboratoryjnej GUMed we współpracy z zespołem naukowców z University of Illinois i Beckman Institute for Advanced Science and Technology (Illinois, USA) w składzie: prof. Lawrence W. Dobrucki, prof. Iwona T. Dobrucki, dr Christian J. Konopka, dr Jamila Hedhli, dr Gnanasekar Munirathinam i prof. Andre Kajdacsy-Balla wykazali związki pomiędzy wielkością ekspresji receptorów dla zaawansowanych końcowych produktów glikacji (RAGEs;receptors for advanced glycation end products) a stopniem złośliwości raka prostaty (PCa; prostate cancer). Uzyskanie wyników badań nie byłoby możliwe bez udziału również innych naukowców naszej Uczelni, w szczególności: prof. Marcina Matuszewskiego, kierownika Katedry i Kliniki Urologii, dr. Rafała Pęksy z Katedry i Zakładu Patomorfologii oraz dr. Jarosława Skokowskiego z Katedry i Kliniki Chirurgi Onkologicznej.

RAGEs należą do receptorów powierzchniowych o własnościach poliligandowych, strukturalnie do rodziny immunoglobulin, których znaczenie jest przedmiotem w ostatnich latach intensywnych badań. Ekspresja tych receptorów jest wykrywana na bardzo niskim poziomie w tkankach zdrowych ludzi, natomiast znacząco wzrasta w wybranych schorzeniach, jak np. w karidomiopatiach, chorobach płuc i w naczyniach krwionośnych zmienionych miażdżycowo. Opublikowane niedawno wyniki wspólnych badań naukowców GUMed i Uniwersytetu Illinois wykazały ścisły związek pomiędzy ekspresją RAGEs i stopniem zaawansowania PCa ocenianej w skali Gleasona, która bierze pod uwagę sposób oceny patomorfologicznej PCa silnie skorelowanej z rokowaniem oraz ze stadium zaawansowania klinicznego. Wciąż istnieje fundamentalny problem w stratyfikacji pacjentów z PCa, czy poddawać chorych drastycznym sposobom leczenia – radykalnego usunięcia prostaty (prostatektomii) lub radioterapii, czy opóźniać podjęcie decyzji, poddając pacjentów badaniom obserwacyjnym, które swoją czułością wciąż odbiegają od wymagań gwarantujących właściwe monitorowanie choroby. Wykrycie związku pomiędzy ekspresją RAGEs w tkance PCa ze stopniem jego złośliwości istotnie przybliżyło możliwość uzyskanie doskonałego dla potrzeb klinicznych sposobu monitorowania choroby. W przeprowadzonych badaniach zastosowano odpowiednio dobraną swoistą sondę molekularną do wykrywania przyżyciowo RAGEs przy użyciu technik obrazowych, zarówno technikami PET/SPECT, jak również optycznymi za pomocą odpowiednio radio- i chemio-/fluoroznaczników.

– Skonstruowana przez nas sonda dla nieinwazyjnego obrazowania przyżyciowo RAGEs stwarza możliwość oceny ilościowo stadium choroby nowotworowej bez konieczności wykonywania wielokrotnych biopsji PCa, eliminując przy tym istotnie dotychczasowo popełniane błędy następstwem pobrania biopsyjnie tkanki spoza utkania nowotworowego i subiektywnej oceny obrazu histopatologicznego – mówi prof. Lawrence W. Dobrucki, naukowiec University of Illinois oraz Zakładu Medycznej Diagnostyki Laboratoryjnej GUMed – Zaprojektowana i zweryfikowana przez nas w badaniach translacyjnych sonda dla obrazowania RAGEs w żywym organizmie jest też bardzo cennym narzędziem do precyzyjnej oceny ilościowej nowych obiecujących terapii antynowotworowych w PCa przy zastosowaniu małego interferującego RNA (siRNA), rozpuszczalnych RAGEs jako tzw. receptorów wychwytujących (decoy receptors), celowanych lizosomów czy też przeciwciał anty-RAGEs.

Prace zostały wykonane z wykorzystaniem Platformy Cyfryzacji Badań BBMRI.pl w ZMDL i University of Illinois, umożliwiającej prowadzenie badań obrazowych wieloośrodkowo z wykorzystaniem rozwiązań telemedycznych. Znaczna część opisanych badań została opublikowana w prestiżowym czasopiśmie z zakresu technik obrazowania w medycynie w European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging: 2020 Mar 12. doi: 10.1007/s00259-020-04721-1