100 lat prof. Antoniego Hlavatego

23.04.2020

prof. Antoni Hlavaty, fot. Karol Makurat / Dziennik Bałtycki
prof. Antoni Hlavaty, fot. Karol Makurat / Dziennik Bałtycki
prof. Antoni Hlavaty w maju 2019, fot. Małgorzata Omilian-Mucharska / GUMed
prof. Antoni Hlavaty w maju 2019, fot. Małgorzata Omilian-Mucharska / GUMed

Prof. Antoni Hlavaty, wybitny specjalista ortopedii i chirurgii urazowej, wieloletni kierownik Katedry i Kliniki Ortopedii Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie GUMed) będzie 27 kwietnia br. świętować setną rocznicę urodzin. Prof. Antoni Hlavaty jest wielką postacią w polskiej ortopedii. Znakomity lekarz, wspaniały naukowiec, człowiek obdarzony wszechstronnymi zainteresowaniami i pasjami (góry, muzyka, filozofia) do dziś stanowi wzór naśladowania dla wielu pokoleń lekarzy. Osobowość profesora Antoniego Hlavatego jest niezwykła. Jest obdarzony nietuzinkowym poczuciem humoru, do dzisiaj funkcjonują w środowisku ortopedycznym anegdoty z udziałem Profesora.







prof. Antoni Hlavaty
prof. Antoni Hlavaty

Urodzony 27 kwietnia 1920 w Kołomyi Antoni Hlavaty rozpoczął studia medyczne we Lwowie w 1943 r. Jednocześnie pracował w szpitalu jako salowy lub pielęgniarz. Latem 1944 r. trafił do Lublina, gdzie kontynuował studia medyczne w Katedrze Medycyny Wojskowej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Dyplom lekarski uzyskał w 1949 r.

Po przybyciu do Gdańska otrzymał 1 lipca 1949 r. etat asystenta na Oddziale Chirurgii i Ortopedii Dziecięcej Akademii Lekarskiej (od 1950 r. Akademii Medycznej), którego ordynatorem był ówczesny docent Alojzy Maciejewski. Specjalizację z chirurgii dziecięcej uzyskał w 1953 r., a w 1955 r. specjalizację drugiego stopnia z ortopedii i traumatologii. W tym też okresie odbył kilkumiesięczny staż szkoleniowy w Klinice Ortopedii w Poznaniu u prof. Wiktora Degi. W 1960 r. A. Hlavaty obronił doktorat na podstawie pracy Operacyjne leczenie stopy porażennej, a habilitował się w 1964 r. na podstawie rozprawy Doświadczalne i kliniczne badania nad możliwością zapobiegania zrostom po szwie ścięgien, uzyskując stopień naukowy docenta AMG. Opiekunem jego doktoratu oraz przewodu habilitacyjnego był ówczesny kierownik gdańskiej Kliniki Ortopedycznej prof. Alfons Senger. Po odejściu w dniu 15 października 1967 r. profesora Sengera do Poznania, docent Antoni Hlavaty został mianowany kierownikiem Katedry i Kliniki Ortopedii Akademii Medycznej w Gdańsku. Funkcję tę piastował do 1990 roku, a więc przez 23 lata. W 1974 r. mianowano go profesorem nadzwyczajnym, a w 1984 r. profesorem zwyczajnym.

Ryc.2.png
Ryc.3.png

Głównymi kierunkami badawczymi Profesora były: chirurgia rekonstrukcyjna ręki, choroby stawu biodrowego oraz patologia kręgosłupa. Na podstawie badań własnych profesor Hlavaty sprecyzował wskazania do przeszczepiania ścięgien w niedowładach mięśni stóp w przypadku choroby Heinego-Medina. W kolejnych badaniach opracował metodę zapobiegania zrostom po szwie ścięgien, upowszechnił wykonywanie pierwotnych szwów i wolnych przeszczepów w urazowych uszkodzeniach ścięgien zginaczy palców ręki. W chirurgii kręgosłupa, w leczeniu bocznych skrzywień kręgosłupa w metodzie Harringtona, zastąpił oryginalny dystraktor zapadkowy dystraktorem nagwintowanym, w którym haki dystraktora można było zabezpieczyć nakrętkami. W 1984 roku jako pierwszy w kraju opublikował wyniki operacyjnego leczenia kręgozmyku zwyrodnieniowego.

Prof. Antoni Hlavaty pełnił przez wiele lat stanowisko konsultanta ds. ortopedii i traumatologii na terenie województwa bydgoskiego (1961-1968) i gdańskiego (1968-1982). W latach 1983-1990 był przedstawicielem Nadzoru Krajowego ds. Ortopedii i Chirurgii Urazowej na obszar Polski północnej. W latach 1967-1979 był prezesem Oddziału Gdańskiego PTOiTr. W okresie 1954-1958 piastował funkcję sekretarza, a w latach 1978-1982 wiceprezesa Zarządu Głównego PTOiTr. W latach 1966-1975 był wiceprezesem Sekcji Chirurgii Ręki PTOiTr oraz członkiem Międzynarodowej Federacji Towarzystw Chirurgii Ręki. Należał do Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego i Komitetu Redakcyjnego czasopisma „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska”.