Konferencja „Życie za życie” za nami

7.03.2019

Problematyka przeszczepienia organów oscyluje na granicy medycyny, bioetyki i religii. Wątpliwości dotyczące m.in. transplantacji rozwiewali eksperci podczas konferencji „Życie za życie”, zorganizowanej przez Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, szpital GUMed oraz Duszpasterstwo Służby Zdrowia Archidiecezji Gdańskiej.

Konferencję, która odbyła się 1 marca 2019 r. uroczyście otworzyli: Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny UCK, prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Piotr Kowalczuk, zastępca prezydenta miasta Gdańska ds. edukacji i usług społecznych oraz ks. biskup Wiesław Szlachetka.

– W wielkie przedsięwzięcie, jakim jest transplantacja organów, zaangażowane jest nie tylko środowisko medyczne. Cały program transplantologii opiera się na pewnej świadomości, wiedzy i na pewnych przekonaniach – albo do czegoś jesteśmy przekonani, albo nie. Jeśli nie jesteśmy przekonani do ratowania życia za pomocą transplantologii, to do niej nie dochodzi. Żeby kogoś przekonać, trzeba rozmawiać, stąd też pomysł zorganizowania tej konferencji – mówił Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny UCK.

– Uniwersyteckie Centrum Kliniczne to wieloprofilowy ośrodek transplantacyjny, w którym przeszczepia się serca, płuca, nerki, rogówki, szpik, wątrobę, a od niedawana wyspy trzustkowe. To również miejsce, gdzie w ubiegłym roku odbyło się najwięcej pobrań narządowych – dodał prof. Marcin Gruchała, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. – To ogromnie ważne, żeby dyskusje dotyczące transplantologii były prowadzone, jak podczas naszej konferencji, w szerokim gronie profesjonalistów. To praca zespołowa nie tylko medyków, ale też kapelanów, duchownych, psychologów, którzy niosą wsparcie każdej z tych osób na każdym etapie leczenia. W naszym kręgu kulturowym życie jest największą wartością, dlatego kwestia ofiarowania go drugiemu człowiekowi jest niezwykle istotna.

Konferencja „Życie za życie” składała się z trzech bloków tematycznych, dotyczących transplantacji, terapii daremnej oraz kontroli zakażeń. W ramach każdego z nich odbyły się wykłady i debata, w których uczestniczyli zaproszeni goście.

Pierwszą prelekcję „Transplantacja – nowe życie” wygłosiła prof. Alicja Dębska-Ślizień, która przekonywała, że po przeszczepie można funkcjonować aktywnie, zdobywając nawet medale w zawodach sportowych. „Technika przeszczepów to wielki krok naprzód w dziejach nauki służącej człowiekowi. W coraz większej mierze technika przeszczepów jawi się jako skuteczna metoda realizacji podstawowego celu wszelkiej medycyny, którym jest służba ludzkiemu życiu” – padły podczas prezentacji słowa Jana Pawła II. Więcej na temat stanowiska Kościoła Katolickiego opowiedział ks. Jan Uchwat, bioetyk. Jednak nie tylko stanowisko przedstawicieli wiodącej religii w Polsce zostało przywołane w trakcie konferencji. Anna Pszenny, koordynator ds. transplantologii Poltransplantu przekonywała, że tak naprawdę większość religii nie ma nic przeciwko transplantacji organów. Mimo to największymi barierami niemedycznymi w rozwoju programów transplantacyjnych są nadal m.in. aspekty etyczne oraz świadomość społeczna, na którą mają wpływ informacje pojawiające się w mediach. Również niedostateczne wykorzystanie potencjału zarówno dawstwa w szpitalach, jak i możliwości wymiany organów pomiędzy regionami Polski i krajami Unii Europejskiej, a także aspekty prawne są elementami hamującymi rozwój transplantologii w Polsce. W trakcie debaty, jaka wywiązała się po wykładach, omawiano zmiany legislacyjne, które warto byłoby wprowadzić. Podkreślano wagę zaufania społecznego, respektowanie woli rodziny dawcy, która powinna być spójna z wolą zmarłego.

Z transplantacją nierozerwalnie związany jest temat terapii daremnej, tym terminem określa się nieprzynoszące korzyści dla pacjenta podtrzymywanie czynności narządów. W bloku poświęconym tej kwestii usłyszeliśmy dwa wykłady dające możliwość przyjrzenia się terapii daremnej z dwóch perspektyw: o tej chrześcijańskiej opowiadał biskup dr hab. Józef Wróbel, prof. KUL, natomiast świeckiej – dr n. med. Jacek Siewiera. W debacie podsumowującej temat brał udział Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta, który zadeklarował chęć powołania zespołu, do zadań którego należałoby unormowanie kwestii prawnych związanych z terapią daremną.

Trudnym decyzjom, które muszą podjąć najbliżsi zarówno w przypadku pobrania narządów do przeszczepienia, jak i zaprzestania terapii daremnej, często towarzyszą kapelani. Jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że ksiądz przechodzi z pomieszczenia do pomieszczenia szpitalnego, okazuje się, że od duszpasterskiego wsparcia blisko do kontroli zakażeń. Na ten temat usłyszeliśmy wykłady: dr. hab. Tomasza Stefaniaka, dyrektora ds. lecznictwa UCK, Michała Bedlickiego, zastępcy dyrektora Centrum Monitorowania Jakości oraz Tomasza Augustyniaka, dyrektora Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku. Kapelani pełniący posługę duszpasterską w szpitalach są zatrudniani przez placówki medyczne, które powinny zadbać o to, by ksiądz przeszedł wszystkie odpowiednie szkolenia, również te uświadamiające ryzyko zakażenia. Na koniec konferencji zaprezentowano projekty strojów z krótkim rękawem dla kapelanów, które wpisują się w zasadę „nic poniżej łokcia” – ułatwiającą kontrolę zakażeń w szpitalach.

– Finałem naszego życia jest śmierć. Wszystkich nas czeka ten sam los. Jeśli ja ginę, a ktoś może skorzystać z moich organów, to jest to dobro ostateczne, które możemy ofiarować – podsumował Jakub Kraszewski.

Fot. Sylwia Mierzewska