Przeszczepy wysp trzustkowych w UCK

8.11.2018

fot. Sylwia Mierzewska/UCK

fot. Sylwia Mierzewska/UCK

Pierwszemu przeszczepowi wysp trzustkowych w szpitalu klinicznym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego poświęcona była konferencja prasowa, która odbyła się 8 listopada br. w Centrum Medycyny Inwazyjnej. W spotkaniu udział wzięli: prorektor ds. klinicznych GUMed prof. Edyta Szurowska, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego (UCK) Jakub Kraszewski, dyrektor ds. lecznictwa UCK dr hab. Tomasz Stefaniak, ordynator Kliniki Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych prof. Alicja Dębska-Ślizień, ordynator Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej prof. Zbigniew Śledziński i pełnomocnik firmy Cell-T Iwona Żygowska.

fot. Sylwia Mierzewska/UCK

materiały ze strony prof. Piotra Witkowskiego

Przeszczep wysp trzustkowych przeprowadzono 27 października 2018 r. u 41-letniego mężczyzny z Wejherowa, który w 2010 r. przeszedł transplantację nerki i trzustki, jednak ta ostatnia po dwóch latach przestała pełnić swoją funkcję. Dziesięć dni po transplantacji, chory coraz wyraźniej odczuwa spadki glikemii i znacznie zmniejszyło się zapotrzebowanie na insulinę. Pacjent czuje się dobrze, ale na efekt końcowy należy poczekać jeszcze kilka tygodni.

– Przeszczepienie wysp trzustkowych w UCK było możliwe dzięki współpracy z prof. Piotrem Witkowskim, który jest absolwentem naszej Uczelni. W 2010 r. Profesor rozpoczął program przeszczepiania wysp trzustkowych w Uniwersytecie w Chicago, zapraszając do współpracy także Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – mówiła prof. Edyta Szurowska, prorektor ds. klinicznych GUMed. – W imieniu rektora prof. Marcina Gruchały chciałam podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w ten proces, dyrekcji naszego szpitala klinicznego za to, że się podjęła tego bardzo trudnego zadania oraz Iwonie Żygowskiej z firmy Cell-T, że możliwa była izolacja wysp trzustkowych w ich laboratorium.

materiały ze strony prof. Piotra Witkowskiego

materiały ze strony prof. Piotra Witkowskiego

Jak podkreślił Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, ten rok jest wyjątkowy dla szpitala, ponieważ udało się uruchomić trzy nowe programy transplantacyjne.

– Oprócz przeszczepów płuc i wątroby, których dotychczas wykonano po cztery, w UCK rozpoczęto przeszczepy wysp trzustkowych, na które czekaliśmy od wiosny, pokonując różne przeszkody formalne i techniczne – tłumaczył dyrektor Kraszewski. – Przybliża nas to do idei transplantologii wielonarządowej. Co istotne, w tym roku w naszym ośrodku, drugi raz w Polsce, wykonano równoczasowy przeszczep serca i nerki.

Dyrektor Kraszewski zaznaczył, że Uniwersyteckie Centrum Kliniczne to miejsce absolutnie niezwykłe. Ośrodek posiada 10 akredytacji w zakresie transplantacji w różnych dziedzinach i w tym roku wykona blisko 300 przeszczepów.

Wyspy trzustkowe to organ, który w trzustce odpowiada za produkcję insuliny. Przeszczep wysp trzustkowych jest znacznie mniej inwazyjny niż transplantacja całej trzustki. Korzyści z takiego zabiegu mogą odnieść chorzy cierpiący na źle regulowaną cukrzycę typu 1, doświadczający zagrażających życiu nieuświadomionych incydentów hipoglikemii. Po przeszczepieniu wysp trzustkowych konieczne jest leczenie immunosupresyjne, dlatego chorzy po transplantacji nerki z powodu nefropatii cukrzycowej są grupą predysponowaną do takiej procedury.

Zabieg przeszczepienia wysp przeprowadza radiolog interwencyjny, który wkłuwa się do żyły wrotnej pacjenta i wstrzykuje tam wyizolowane wcześniej z trzustki od zmarłego dawcy wyspy trzustkowe. Wyspy zakotwiczają się w wątrobie i zaczynają produkcję insuliny. W efekcie istnieje duża szansa na zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę i – co najważniejsze – ustąpienie incydentów nieuświadomionych spadków poziomu glikemii. Niekiedy dochodzi do całkowitego uwolnienia się od konieczności podawania insuliny. U części chorych wykonuje się 2 i 3 przeszczepienia wysp trzustkowych, aby uzyskać całkowitą niezależność od insuliny.

Każdy przeszczep to praca zespołowa, tak jest również w tym przypadku. Potencjalnych biorców kwalifikuje zespół złożony z transplantologów, nefrologów, chirurgów i diabetologów. Samo przeszczepienie rozpoczyna się od zakwalifikowania dawcy, a następnie pobrania przez chirurga trzustki. Niezbędna jest analiza immunologiczna. Pobrany organ przekazany zostaje do specjalnie przystosowanego laboratorium, którego właścicielem jest firma Cell-T. W laboratorium trzustka zostaje przetworzona do wysepek trzustkowych. Po skontrolowaniu jakości wysp przez Bank Tkanek i Komórek UCK preparat wysp trzustkowych zostaje przekazany do przeszczepu. Zabieg wykonywany jest przez radiologa, ale zaangażowani są także chirurdzy, nefrolodzy i anestezjolodzy. Nad całym procesem czuwa koordynator transplantacji.

Projekt jest finansowany z programu: STRATEGMED Tregs 09-0832/18/zadanie 3 Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.