Ćwierć wieku biotechnologii w Gdańsku

StartUczelniaAktualnościRok akademicki 2017/2018Ćwierć wieku biotechnologii...

Ćwierć wieku biotechnologii w Gdańsku

7.06.2018

Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed obchodził 6 czerwca br. 25 urodziny. Podczas uroczystości, która odbyła się w siedzibie MWB przemówienia wygłosili prof. Marcin Gruchała, rektor GUMed oraz rektor UG prof. Jerzy Gwizdała. Nie zabrakło też wspomnień byłych dziekanów: prof. Wiesława Makarewicza, prof. Jacka Bigdy i prof. Ewy Łojkowskiej. Podczas uroczystości prof. Wiesław Makarewicz, były rektor GUMed, pierwszy dziekan Międzyuczelnianego Wydział Biotechnologii UG i GUMed otrzymał godność Profesora Honorowego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Profesor otrzymał także Złoty Medal Uniwersytetu Gdańskiego oraz medal od Prezydenta Miasta Gdańska.

Prof. Grzegorz Węgrzyn w uzasadnieniu nadania tytułu Profesora Honorowego prof. Makarewiczowi stwierdził – Gdański Uniwersytet Medyczny zawdzięcza (…) wiele (…) prof. Wiesławowi Makarewiczowi. Jego działalność naukowa, dydaktyczna i organizacyjna przyczyniła się znakomicie do rozwoju Uczelni. Prace nad utworzeniem Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii oraz kierowanie tą jednostką w pierwszych latach jej istnienia nie tylko doprowadziły do rozkwitu biotechnologii w Gdańsku, ale także dały znakomitą podstawę do integracji i zacieśnionej współpracy nauczycieli akademickich Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Uniwersytetu Gdańskiego. Współpraca ta dała i nadal daje znakomite – moim zdaniem – efekty i sprawia, że „gdańska biotechnologia” ma niepodważalną renomę w Polsce i na świecie. Zasługi prof. Wiesława Makarewicza dla budowania najwyższej jakości akademickiej reprezentowanej przez Gdański Uniwersytet Medyczny są ogromne i wręcz niemożliwe do przecenienia. Prof. Bolesław Rutkowski podsumowuje swoją recenzję słowami – Mogę z pełną odpowiedzialnością i przekonaniem stwierdzić, iż poprzez swoją bardzo różnorodną działalność przysłużył się ogromnie dla rozwoju naszej Alma Mater. Przyczynił się niewątpliwie do tego, iż Gdański Uniwersytet Medyczny znajduje się obecnie w czołówce szkół wyższych Wybrzeża oraz uczelni medycznych w kraju. Opinię powyższą opieram nie tylko na podstawie przeglądu dostarczonej dokumentacji, ale przede wszystkim na osobistych obserwacjach.

Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego powstał 25 lat temu. To jeden z najlepszych wydziałów w Polsce, a jednocześnie pierwsza i jedyna międzyuczelniana jednostka uniwersytecka w Polsce zajmująca się kształceniem studentów na studiach stacjonarnych na kierunku biotechnologia. Wydział, z najwyższą kategorią A+, tytułem Najlepszego Kierunku Studiów, wyróżniającą oceną kształcenia, znakomitym programem, kadrą i osiągnięciami naukowymi.

– To jedyny taki wydział w Polsce. „Międzyuczelnianość” jest specyficznym przymiotnikiem, który pozwala nam korzystać zarówno z infrastruktury, jak i wiedzy obu uczelni i prowadzić studia oraz badania naukowe w oparciu o doświadczenie Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – mówi dziekan MWB prof. Igor Konieczny. – Ideą naszego wydziału jest to, że studenci już od samego początku kształcenia są włączani do projektów naukowo-badawczych. Obecnie prowadzimy około 60 projektów naukowo-badawczych.

Wydział powstał z inicjatywy prof. Anny Podhajskiej, która zaszczepiła pomysł nauczania biotechnologii w Gdańsku. W wyniku zdobytych doświadczeń w laboratorium prof. Wacława Szybalskiego w Uniwersytecie Stanu Wisconsin w Madison w Stanach Zjednoczonych prof. Podhajska stała się orędowniczką kształcenia biotechnologii jako oddzielnego kierunku studiów. Dzięki swemu zaangażowaniu i przychylności środowiska naukowego została nobilitowana do prowadzenia działań organizacyjnych na rzecz instytucjonalnego umocowania nauczania biotechnologii w Gdańsku. Pierwsza rekrutacja rozpoczęła się w roku akademickim 1993/1994.

Rok 2016 był przełomowy dla funkcjonowania Wydziału, którego siedziba została przeniesiona na Kampus Uniwersytetu Gdańskiego do nowej inwestycji przy ul. Abrahama 58 w Gdańsku Oliwie.

Obecnie na MWB kształci się 292 studentów I i II stopnia oraz 86 doktorantów. Kadrę naukowo-badawczą stanowi 75 osób, w tym 18 młodych naukowców.

Więcej o historii Wydziału na journals.viamedica.pl/gazeta_amg.

Prof. dr hab. Wiesław Makarewicz

Profesor Wiesław Makarewicz jest związany z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym (wcześniej Akademią Medyczną w Gdańsku) od czasu studiów lekarskich, które odbywał w latach 1953-1960. Już od 1956 r. pracował jako student na stanowisku zastępcy asystenta w Zakładzie Chemii Fizjologicznej kierowanym przez prof. Włodzimierza Mozołowskiego, pioniera polskiej biochemii jak również piłsudczyka i jednego z legendarnych „ojców-założycieli” gdańskiej uczelni medycznej. W tym zakładzie pracował przez wiele lat uzyskując stopień doktora w 1964 r., habilitację w 1975 r., tytuł profesora w 1988 r., a stanowisko profesora zwyczajnego w 1995 r. W latach 1966/67 obył staż podoktorski w Marine Biological Laboratory w Plymouth, UK, a w latach 1977/78 w Texas Southern University w Houston, USA.

Niewątpliwie zarówno funkcjonowanie w środowisku badawczym w macierzystej uczelni, jak i odbyte staże zagraniczne przyczyniły się do znaczącej aktywności naukowej profesora Makarewicza, głównie w obszarze metabolizmu związków purynowych, udokumentowanej w licznych publikacjach. Wyniki badań prof. Wiesława Makarewicza ukazały się w ogromnej większości w międzynarodowych czasopismach naukowych, a trzeba pamiętać, że długi okres jego najintensywniejszej działalności naukowej przypadł na lata, w których publikowanie w takich czasopismach przez autorów z polskich instytucji naukowych było wyjątkowo trudne. Należy podkreślić wagę naukową artykułów, które zostały opublikowane między innymi w „Biochemical Journal”, „Biochimica et Biophysica Acta”, „Comparative Biochemistry and Physiology”, „Biochemical and Biophysical Research Communications”, „International Journal of Biochemistry”. Najwięcej publikacji Profesora dotyczy metabolizmu związków purynowych; jego prace zyskały międzynarodowe uznanie, czego efektem było wybranie go jako przewodniczącego European Society for the Study of Purine and Pyrimidine Metabolism in Man w latach 1997-99.

Dorobek dydaktyczny profesora Makarewicza jest również bogaty. Swoją działalność dydaktyczną rozpoczął już w okresie studiów, prowadził ćwiczenia z biochemii i biochemii klinicznej dla studentów medycyny i stomatologii. Od 1975 r. rozpoczął prowadzenie wykładów z biochemii. W latach 1985-1993 prowadził pełny kurs wykładowy z biochemii dla studentów stomatologii. Był redaktorem lub współredaktorem licznych skryptów dla studentów medycyny, stomatologii i farmacji. Opracował i prowadził autorski kurs „Medyczne aspekty metabolizmu puryn i pirymidyn” dla studentów biotechnologii. Również po przejściu na emeryturę w latach 2006-2010 roku wykładał biochemię dla kierunków pielęgniarstwo i ratownictwo medyczne na Akademii Pomorskiej w Słupsku. Zaangażowaniu dydaktycznemu i aktywności badawczej profesora Makarewicza towarzyszyła również już od połowy lat 70. ubiegłego wieku niezwykle ważna i coraz bardziej odpowiedzialna aktywność organizacyjna. W latach 1975-1978 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Biologii Medycznej Akademii Medycznej w Gdańsku, a od roku 1981 rozpoczął pełnienie wielu funkcji we władzach wydziałowych i uczelnianych. W latach 1981-1987 był prodziekanem Wydziału Lekarskiego, w latach 1987-1990 prorektorem ds. dydaktyki i wychowania, natomiast w latach 1990-1993 prorektorem ds. nauki AMG. W tym czasie był lokalnym koordynatorem pierwszego znaczącego projektu unijnego w uczelni medycznej TEMPUS JEP No. 1001 „Formation of advanced spectroscopists in biology, chemistry and medicine for industrial and academic needs” realizowanego we współpracy z Uniwersytetem w Ankonie (Włochy). Podczas pełnienia tej drugiej funkcji (tj. prorektora ds. nauki) rozpoczął przygotowania do spełnienia zadania które, jak można bez przesady stwierdzić, stało się jedną z misji życiowych W. Makarewicza. Dotyczy to utworzenia w 1993 r. Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Akademii Medycznej w Gdańsku.

Profesor Makarewicz został pierwszym dziekanem tego wydziału i pełnił tę funkcję do 1999 r., organizował jako pierwszy kierownik Zakład Enzymologii Molekularnej i Katedrę Biotechnologii Medycznej, jednostki Wydziału należące do Akademii Medycznej.

Ukoronowaniem działalności organizacyjnej prof. Makarewicza było objęcie funkcji rektora Akademii Medycznej w Gdańsku. Profesor Makarewicz pełnił tę funkcję przez dwie kadencje w okresie 1999-2005. W tym czasie przygotowano program i rozpoczęto w AMG studia anglojęzyczne. Zaczęło się skromnie od kilkunastu studentów, a obecnie w naszej Uczelni studiuje łącznie 867 studentów pochodzących z różnych części Europy i świata, co stanowi 19% ogółu społeczności studenckiej. Nasza Uczelnia dzięki temu znajduje się w czołówce szkół wyższych w Polsce pod względem umiędzynarodowienia. Wprowadzenie studiów anglojęzycznych poza umiędzynarodowieniem naszej społeczności studenckiej stworzyło także konieczność doskonalenia językowego kadry akademickiej. Nie można także zapomnieć o aspekcie finansowym tego przedsięwzięcia. Studia anglojęzyczne wraz z odpłatnymi studiami niestacjonarnymi dla studentów polskich pozwoliły na zrównoważenie budżetu Uczelni, a także stworzyły możliwość dokonania niezbędnych remontów i drobnych inwestycji. Oprócz tego otworzyło to drogę do dodatkowych zarobków dla kadry akademickiej. W okresie pełnienia funkcji rektorskiej przez Profesora rozpoczęty został kontrowersyjny wówczas proces restrukturyzacji szpitali klinicznych, którego podjęcie wymagało ogromnej determinacji i odwagi, ale też dalekowzrocznej perspektywy w podejmowaniu decyzji. Dzisiaj, dzięki kontynuacji tego procesu przez kolejnych rektorów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i kolejne zarządy szpitalne, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne należy do czołowych wysokospecjalistycznych szpitali w Polsce i znajduje się dziś w bardzo dobrej sytuacji finansowej. Podczas kadencji rektorskiej Profesora w struktury uczelni medycznej został włączony również Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, Uczelnia pozyskała również od Urzędu Marszałkowskiego budynek przy ul. Tuwima. Ułatwiło to późniejsze powołanie Wydziału Nauk o Zdrowiu. Działalność profesora Makarewicza na stanowisku Rektora spotkała się z uznaniem środowiska akademickiego, o czym świadczył jego wybór na przewodniczącego Rady Rektorów Województwa Pomorskiego.

W 2005 roku, po zakończeniu drugiej kadencji rektorskiej prof. Makarewicz przeszedł na emeryturę. Przez dziesięć lat w okresie 2005-2015 był redaktorem miesięcznika „Gazeta AMG”, obecnie pełni wciąż funkcję zastępcy redaktora naczelnego. Jedną z pasji W. Makarewicza stało się zbieranie i publikowanie informacji o dziejach Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie oraz ludzi z nim związanych. Efektem tego jest między innymi seria artykułów ukazujących się cyklicznie w „Gazecie AMG” zatytułowana „Z Wilna do Gdańska”. W tym aspekcie trzeba nadmienić, że prof. Wiesław Makarewicz jako jeden z niewielu nieprofesjonalnych historyków jest członkiem zespołu w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu realizującego grant w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Hinc itur ad astra. Uniwersytet Stefana Batorego, 1919-1939”. Zainteresowania historyczne Kandydata ujawniły się zresztą wcześniej, bo już w roku 1995, kiedy jako redaktor wydawnictwa “Włodzimierz Mozołowski 1895-1975. W 100-lecie Urodzin” opracował wybitne dzieło biograficzne, w którym historia Polski przeplata się z działalnością naukową kilku pokoleń uczniów Profesora Włodzimierza Mozołowskiego. Prof. Makarewicz jest również aktywny społecznie. Działa w klubie Lions, m. in. organizując praktyki wakacyjne dla studentów medycyny w Austrii. W okresie 2005-2014 był członkiem Rady Fundacji Hospicyjnej, a od 2011 r. jest prezesem zarządu Fundacji Pomocy Lekarzom Seniorom przy Okręgowej Izbie Lekarskiej w Gdańsku.