XII Międzynarodowy Zjazd PTBUN za nami

28.09.2015

Blisko 300 osób, w tym 40 wybitnych badaczy układu nerwowego z Białorusi, Francji, Hiszpanii, Indii, Japonii, Niemiec, Szwecji, USA, Węgier i Włoch wzięło udział w XII Międzynarodowym Kongresie Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego. Głównym organizatorem Zjazdu, który odbył się w dniach 6-8 września 2015 r. w Collegium Biomedicum, był Zakład Medycyny Laboratoryjnej GUMed przy wsparciu Katedry Anatomii i Neurobiologii GUMed oraz Zarządu Głównego PTBUN. Pracom komitetu naukowego przewodniczył prof. Andrzej Szutowicz, a lokalnym komitetem organizacyjnym kierowały dr hab. Agnieszka Jankowska-Kulawy i dr Anna Ronowska, wspierane przez mgr Ewę Kiszka z Działu Współpracy z Zagranicą, Promocji i Projektów Rozwojowych naszej Uczelni.

Kongres upamiętnił 70-lecie utworzenia Akademii Medycznej w Gdańsku oraz 50-lecie założenia przez prof. Stefana Angielskiego pierwszej w Polsce Pracowni Biochemii Klinicznej, reprezentującej powstającą wówczas nową niezależną dziedzinę medycyny. W jej ramach kilka lat później rozpoczęła działalność gdańska neurochemia.

Aktywnym uczestnikiem Kongresu był prof. Alessandro Prinetti, prezydent European Society for Neurochemistry. W konferencji liczny udział wzięli młodzi naukowcy z kraju i z zagranicy, dla których Towarzystwo ufundowało 20 stypendiów. PTBUN liczy 360 członków. dlatego pojawienie się w Gdańsku 250 polskich neuronaukowców należy uznać za sukces organizacyjny, wynikający głównie z atrakcyjnego programu naukowego, jak również lokalizacji Zjazdu.

Patronatem honorowym Kongres objęli: prezydent RP Lech Wałęsa, minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Lena Kolarska-Bobińska, minister zdrowia prof. Marian Zembala, prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Jerzy Duszyński oraz prezes Polskiej Akademii Umiejętności prof. Andrzej Białas. Ponadto pisma gratulacyjne przesłali: marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz oraz rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. Bernard Lammek. Organizację Kongresu wsparło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jak również czołowe polskie instytucje naukowe: Instytut Farmakologii PAN (Kraków), Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej (Warszawa) oraz Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN (Warszawa).

Kongres poprzedziło Krajowe Zebranie Członków PTBUN, na którym absolutorium uzyskał Zarząd Główny z ustępującym prezesem prof. Andrzejem Szutowiczem. Nowym prezesem została prof. Małgorzata Skup z Instytutu Biologii Doświadczanej im. Nenckiego PAN w Warszawie, a dr. hab. Agnieszka Jankowska-Kulawy z naszej Uczelni weszła w skład Zarządu Głównego. Uroczystość otwarcia Zjazdu uświetnili: prezydent European Society for Neurochemistry prof. Alessandro Prinetti, wicemarszałek województwa pomorskiego Hanna Zych-Cisoń, rektor GUMed prof. Janusz Moryś oraz wiceprezes Pomorskiej Izby Lekarskiej dr Tomasz Gorczyński. Wykład inauguracyjny „Molecular linking brain to mind” wygłosił wybitny neurobiolog prof. Leszek Kaczmarek z Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego w Warszawie. Wiodącym motywem wykładu była rola metaloproteinazy macierzy-9 (MMP-9) i tkankowego inhibitora metaloproteinazy macierzy-1 (TIMP-1) w plastyczności synaptycznej, procesach uczenia się i pamięci jak również epileptogenezie. Uroczystość inauguracji zakończył koncert piosenki francuskiej w wykonaniu Darii Zaradkiewicz i zespołu akordeonowo-gitarowego.

Program naukowy Zjazdu odzwierciedlał główne, zarówno interdyscyplinarne, jak i wąsko ukierunkowane tematyki badań prowadzonych aktualnie w polskich laboratoriach neurobiologicznych. Wygłoszono 10 wykładów plenarnych i specjalnych oraz 60 wykładów w ramach 15 sesji sympozjalnych. Zaprezentowano 180 plakatów podzielonych na 16 sekcji tematycznych. Poziom dorocznego Konkursu im. Konorskiego na najlepszą pracę wykonaną w Polsce i opublikowaną w roku poprzedzającym Kongres okazał się bardzo wysoki. Z tego względu Komisja konkursowa, z przewodniczącym prof. Janem Celichowskim (Poznań), poza nagrodą główną wyjątkowo przyznała wyróżnienie. Nagrodzoną publikację w imieniu współautorów zaprezentował dr Marcin Szczot (Wrocławski Uniwersytet Medyczny), a wyróżnioną dr Jakub Włodarczyk (Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego, Warszawa). Trzej młodzi naukowcy reprezentujący ośrodki: krakowski, warszawski i gdański w krótkich doniesieniach ustnych, poprzedzających wykłady plenarne, przedstawili treść prezentacji plakatowych wyróżnionych przez komisję pod przewodnictwem prof. Mariana Lewandowskiego (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) w konkursie „Young Investigator Award”.

Wykłady plenarne i specjalne cieszyły się sporym zainteresowaniem, gdyż ich tematyka była zbieżna z aktualnymi kierunkami zainteresowań naukowo-badawczych sporych grup polskich neuronaukowców. Najnowsze podstawy molekularne, elektrofizjologiczne i biofunkcjonane aktywności regionów mózgu odpowiedzialnych koordynację różnych grup mięśni rąk przedstawił w wykładzie „Neural control of the hand” Andrew J. Fuglewand (Tucson, Arizona, USA). Z kolei Jan K. Blusztajn (Boston, MA, USA) omówił mechanizmy wpływu choliny na rozwój mózgu i jej działania neuroprotekcyjne w chorobach neurodegeneracyjnych i otępiennych. Mechanizmy demielinizacji i remielinizacji oraz możliwości terapeutyczne nowych związków mielino-tropowych zaprezentował Robin J.M. Franklin (Cambridge, Wielka Brytania). Georg Reiser (Magdeburg, Niemcy) w wykładzie „Brain energy metabolizm – neurotoxcicity, neuroprotection” przedstawił udział kwasów tłuszczowych o długim i bardzo długim łańcuchu w zaburzeniach mitochondrialnego utleniania glukozy w przedziałach komórek neuronalnych i astroglejowych we wrodzonych chorobach neurodegeneracyjnych. Jacopo Annese (San Diego, Kalifornia, USA) zaprezentował współczesne techniki tworzenia banków mózgów i ich archiwizacji z użyciem technik MRI, mikroskopowych i informatycznych, a Amiram Grinvald (Rehovot, Israel) omówił możliwości obrazowania funkcji neuronów w czasie rzeczywistym za pomocą barwników wrażliwych na zmiany potencjału błonowego. Prof. Krzysztof Turlejski (Warszawa, Polska) w wykładzie „CARE” przeanalizował skutki implementacji dyrektywy Unii Europejskiej 2010/63 w dziedzinie badań układu nerwowego w Polsce i innych krajach Europy. Nestor i Członek Honorowy PTBUN prof. Bogdan Sadowski (Jastrzębie, Polska) w wykładzie „Pain – an old and a new problem” przedstawił powiązania między behawioralno-psychologicznymi i neurochemicznymi mechanizmami odczuwania bólu.

W sesjach sympozjalnych dominowały tematy dotyczące neurochemicznych, molekularnych i genetycznych mechanizmów neurodegeneracji i neroprotekcji. W każdym sympozjów dwa wykłady wygłaszali zaproszeni prelegenci z zagranicy, a dwa naukowcy z Polski. Sympozja stanowiły świetną ilustrację tego jak badania podstawowe wpłynęły, wpływają i jak będą wpływać na rozwój nauk klinicznych dotyczących układu nerwowego. Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie ośrodkowej i endokrynnej regulacji rozrodu zaprezentowali naukowcy z instytutów hodowli zwierząt. Podstawy molekularne przewodnictwa sygnałów w neuronach zaprezentowane zostały w sesjach dotyczących: neuroregulacyjnej roli wapnia, plastyczności neuronów GABA-ergicznych oraz farmakoneuronalnych korelacji funkcji poznawczych. Jedno z sympozjów zaprezentowało aplikacyjne aspekty różnych skal obrazowania mózgu w różnych stanach czynnościowych. Ciekawe, multidyscyplinane wykłady przedstawili Hiszpanie w swojej sesji narodowej. Odzwierciedlały one główne kierunki badawcze neuro-nauki w tym kraju.

Zjazd zakończyło uroczyste spotkanie w historycznej hali Stoczni Gdańskiej 89A, zmienionej na funkcjonujące od 2004 r. Centrum Stocznia Gdańska, siedzibę Europejskiego Centrum Kultury i Edukacji. Spracowani uczestnicy Konferencji odpoczywali i integrowali się przy kolacji pożegnalnej oraz w tańcach grupowych i indywidualnych, do których z zaangażowaniem przygrywał zespól Riverboat Ramblers Swing Orchestra. Najwytrwalsi bawili się niemal do białego rana.